Heeft Zuid-Afrika tijdens corona lessen getrokken uit de aidsepidemie?
- Nieuws
- Heeft Zuid-Afrika tijdens corona lessen getrokken uit de aidsepidemie?
"Een tragedie van ongekende proporties ontvouwt zich." Deze woorden zouden zomaar vandaag uitgesproken kunnen zijn, met de corona-uitbraak wereldwijd. Maar ze komen uit een speech van de oude anti-apartheidsstrijder en oud-president van Zuid-Afrika Nelson Mandela. Precies twintig jaar geleden waarschuwde Mandela voor de aids-epidemie in eigen land.
De coronacrisis wordt in Zuid-Afrika nu heel anders aangepakt dan de aidscrisis toentertijd. In Bureau Buitenland vertelt Zuid-Afrika correspondent Evelyn Groenink over wat er is veranderd en geleerd.
Zuid-Afrikaanse corona-aanpak: veel geleerd van hiv?
Problemen negeren
"In tegenstelling tot de aidsepidemie wordt er door de Zuid-Afrikaanse regering nu wel serieus gereageerd", stelt Groenink. Groenink doet al 27 jaar lang verslag van het land als correspondent. "Aids begon begin jaren negentig, in die tijd kwam ik ook aan in Zuid-Afrika. Ik kan me herinneren dat iedereen dolblij was dat Mandela vrij was, er verkiezingen aankwamen en apartheid afgeschaft was. Maar toen kwam ineens die enorme aidscrisis."
Waarom deze straf van God? Dat was het toen gevoel
Vicepresident Tabo Mbeki, die later Mandela opvolgde als president van het land, negeerde het probleem. Men weigerde te geloven dat er een ziekte was die vooral heel veel slachtoffers maakte onder de zwarte bevolking. "Na een geschiedenis van kolonialisme, onderdrukking en apartheid dachten mensen dat aids expres was bedacht door de witte bevolking."
Corona-aanpak
Dat ligt nu heel anders. Zuid-Afrika heeft strenge maatregelen genomen om de coronabesmettingen minimaal te houden en dat lijkt te werken. Toch moeten we volgens Groenink oppassen met het land als voorbeeld te zien: "Natuurlijk zijn veel gezondheidszaken nu een stuk beter geregeld." Maar in het verleden zijn ook veel dingen echt fout gegaan: "Oud-president Mbeki hield tijdens de aidscrisis de distributie van medicijnen tegen omdat hij bang was dat ze stiekem bedoeld waren om mensen te vergiftigen."
De huidige regering van Cyril Ramaphosa luistert naar deskundigen. Het virus wordt beter bestreden dan aids in de jaren '90. Maar tegelijkertijd heeft de lockdown in Zuid-Afrika een enorme impact op de arme bevolking gehad. Groenink: "Er is een enorm tekort aan water, zeep en voedsel voor deze mensen, het is voor hen levensbedreigend als ze niet kunnen werken."
Meer verhalen over en uit het buitenland?
In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.
Gerelateerd
