M23 rukt steeds verder op in Congo: 'Mensen zijn super angstig'

De soldaten van het Congolese leger in Bukavu hebben hun uniformen uitgetrokken toen M23 de stad innam. Volgens de VN zijn een aantal kinderen standrechtelijk geëxecuteerd omdat zij de uniformen van de soldaten hadden aangetrokken en met hun wapens rondliepen. Van Gelder: "De uniformen waren in het gras gegooid. Je ziet daar dus uniformen en helmen liggen, wapens zijn neergegooid en zelfs onontplofte granaten. Het lijkt erop dat die kinderen die dus hebben aangetrokken, en toen dacht M23 dat het nog soldaten waren en zijn ze toen geëxecuteerd."

Massagraven

Er komen steeds meer van zulke verhalen aan het licht. Van Gelder: "Nu Bukavu is ingenomen, kunnen ook andere journalisten een groter gebied van oost-Congo in en de angst is groot dat er meer gruwelijkheden naar buiten komen." Er zijn al veel doden gevallen, zo'n 300.000 mensen zijn in Goma om het leven gekomen. "Je ziet heel erg duidelijk dat mensen bang zijn voor M23", vertelt Elles van Gelder over haar verblijf in Goma. In die stad verblijven ook veel vluchtelingen uit andere delen van Congo, allemaal mensen die zijn gevlucht voor de rebellen. "M23 heeft tegen ze gezegd dat ze terug naar huis moeten, maar ze weten niet of het daar nog veilig is." M23 presenteert zichzelf als de nieuwe machtshebber die de orde en veiligheid aan het herstellen is, maar dat is alles behalve het geval. Van Gelder zag tijdens haar bezoek in Goma dat er veel nieuwe graven worden gemaakt, zowel individuele graven als massagraven. "Er lagen zoveel lijken op straat dat ze een massagraf moesten maken." Ook is het ziekenhuis overvol, er liggen veel patiënten, waaronder ook kinderen, die gewond zijn geraakt in de strijd. "Brancards rijden in en uit", zag ze.

Wetteloosheid

M23 heeft nieuwe leiders aangesteld in Goma, een bestuur dat ondemocratisch is gekozen. Zo is er een nieuwe burgemeester en gouverneur, maar de nieuwe leiders zorgen niet voor rust. Criminaliteit is alom aanwezig en er zijn veel wapens in omloop. "Er is een soort algehele wetteloosheid, daardoor zijn mensen super angstig", vertelt de Afrika-correspondent. De opmars van M23 gaat maar door en de internationale gemeenschap blijft vrij stil. In 2010 was dat wel anders, toen veroverden M23 ook al grondgebied, maar ze werden destijds hard teruggefloten en kregen sancties opgelegd. Oost-Congo is erg belangrijk voor de rebellengroep, in de grond zitten waardevolle stoffen die ze willen smokkelen naar het buitenland. De Congolese regering vindt dat het te stil blijft en geen steun krijgt. Daartegenover staat dat de inwoners van Congo ook vinden dat hun regering te weinig doet: "Veel mensen zijn teleurgesteld in de Congolese regering."