Heeft Oekraïne nog wel vertrouwen in Europa?

Geen NAVO-vredesmacht

De afgelopen dagen wordt steeds duidelijker welk plan Trump voor ogen heeft. Oekraïne zou grote delen van het door Rusland veroverde gebied moeten opgeven, geen NAVO-lid worden en na een akkoord zou er ook geen NAVO-vredesmacht komen om de grens te bewaken.

"Voor Zelensky is dit een klap. Kyiv en Brussel zijn nauwelijks betrokken bij Trump’s eerste plannen", zegt Franssen. Binnenkort praat Trump opnieuw met Poetin, maar of Zelensky ook mag aanschuiven, is onzeker.

"In Rusland wordt juist positief gereageerd op de mogelijke vredesbesprekingen. Volgens het Kremlin lopen er al gesprekken met Trump", zegt Ruslandkenner Hubert Smeets. "Moskou wil Europa buitenspel zetten, omdat ze zeggen slechte ervaringen te hebben met Brussel."

Europa

Dat Brussel geen rol van betekenis speelt, is geen verrassing, volgens Smeets. "Europa had zich hier al sinds 2014 op moeten voorbereiden, maar dat is niet gebeurd. En sinds 2016 hadden we de kwetsbaarheid van de NAVO onder Trump moeten zien aankomen. Europa heeft zijn eigen defensie nog steeds niet op orde en wordt daardoor niet als serieuze gesprekspartner gezien."

Als het tot vrede komt, is de vraag of er geloofwaardige veiligheidsgaranties voor Oekraïne komen.

Met zulke garanties hoopt Kyiv een nieuwe aanval van Poetin te voorkomen. Zo'n garantie kan een internationale vredesmacht zijn die de frontlijn bewaakt, maar Trump heeft al gezegd dat Amerika daar niet aan meedoet. Het is onzeker of Europese landen dat zelfstandig aandurven.

Kernwapens

"Als Europa zo machteloos blijft, is het niet meer alleen de vraag of we Oekraïne zullen blijven ondersteunen, maar ook of Oekraïne nog wel vertrouwen heeft in ons", stelt Smeets. "Heel voorzichtig hoor je in Oekraïne nu ook stemmen opkomen die het heft in eigen handen willen nemen, en zich willen terugtrekken uit het non-proliferatieverdrag. Dat zou betekenen dat ze kernwapens kunnen gaan ontwikkelen om zo hun eigen veiligheidsgaranties te kunnen regelen."

Zo zou Zelensky Rusland zelf kunnen afschrikken, zonder dat ze daarbij Europa nodig hebben. "In Oekraïne is veel Uranium aanwezig, en ze hebben ook veel knowhow op het gebied van raketsystemen."

Toch acht defensiejournalist Jens Franssen een Oekraïens kernwapen onrealistisch. "Europa zou dat nooit toestaan, en ook Rusland zou ingrijpen." Hij ziet meer in een VN-vredesmacht die de grens bewaakt na een akkoord.

Als Europa zo machteloos blijft, is het niet alleen de vraag of we Oekraïne blijven steunen, maar ook of Oekraïne nog wel vertrouwen in ons heeft, zegt Smeets.