Women on Waves legt zich niet neer bij strenge Poolse abortuswet

Het grondwettelijk hof in Polen zegt dat het aborteren van een foetus met een afwijking in strijd is met de grondwet. Dat betekent dat het in de praktijk nog moeilijker wordt om een abortus te ondergaan; dat kan alleen nog als de zwangerschap voor de vrouw levensbedreigend is of als ze door verkrachting of incest zwanger is geraakt. Intussen komen organisaties die zich inzetten voor abortus met een tegenzet. Zij willen nu abortuspillen leveren aan vrouwen die in het tweede trimester van hun zwangerschap zijn.

"We hebben het overlegd met ons medisch team en een organisatie in Polen. De vrouwen die voor genetische afwijkingen een abortus nodig hebben, kunnen dat nu toch met medicijnen doen. We zorgen ervoor dat de back-up zorg toch goed geregeld is. Zo zeggen we vrouwen bijvoorbeeld dat ze het medicijn moeten gebruiken in de wachtzaal van het ziekenhuis. Omdat het risico op complicaties er is. Als dat miskraam op gang is gekomen, dan is de zorg legaal. Dan krijgen ze dezelfde zorg als andere vrouwen", zei Rebecca Gomperts, directeur van Women on Waves bijNieuws en Co.

Eerdere poging

In 2018 probeerde de conservatieve Poolse regering de abortuswet op dezelfde manier in te perken, maar dat werd toen niet doorgezet vanwege het massale protest daartegen.

De Poolse abortuswet werd in 1993 van kracht. Het was een zwaar bevochten compromis tussen de toenmalige regering en de katholieke kerk, die in het in overwegend katholieke Polen veel invloed heeft. Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn in 2019 1110 abortussen uitgevoerd, bij het overgrote deel daarvan was een afwijking bij de foetus de reden.

De verwachting is dat Poolse vrouwen die een abortus willen ondergaan nog vaker dan voorheen naar het buitenland zullen uitwijken.

"In Polen zijn vrouwen niet strafbaar, ze kunnen niet vervolgd worden. De enige die strafbaar zijn, zijn de artsen of de mensen die hun helpen. Als je die pillen in Polen zelf zou geven dan zou dat illegaal zijn. Mar Women on Web is een Canadese organisatie en valt onder een Canadese wet waardoor hun hulp legaal is", volgens Gompert.

Schending mensenrechten

Onherstelbare gezondheidsschade of bijvoorbeeld een afwijking als het syndroom van Down waren de meest genoemde reden voor Poolse vrouwen om een foetus weg te laten halen. Dat deze mogelijkheid bestaat is een doorn in het oog van conservatieve parlementsleden. Ze riepen op tot een verbod, omdat de wet in strijd zou zijn met een artikel in de grondwet waarin het recht op leven wordt beschermd. Het hof stelt hen in het gelijk.

De commissaris voor Mensenrechten van de Raad van Europa, Dunja Mijatovic, zegt op Twitter dat voor Polen de mogelijkheid om op een legale manier abortus te ondergaan bijna is weggenomen. Ze noemt dat een schending van mensenrechten.

Ze zegt dat vrouwen die het kunnen betalen zich illegaal zullen laten aborteren of naar het buitenland zullen gaan. Andere vrouwen wacht in haar woorden een "grotere beproeving".

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.