Hoe kunnen de Democraten zoveel inhalen met poststemmen?

"Het meest onduidelijke is of die late stemmen, die zo overduidelijk blauw zijn, genoeg zijn om de voorsprong die Trump had te overbruggen. Het meest voorspellende ding om te kijken of je rood of blauw hebt gestemd, is hoé je hebt gestemd. De mensen die in persoon kwamen om te stemmen waren overweldigend Republikeins. De mensen die via de post stemden, Democratisch", legde Paul Verhagen, data specialist en Amerika-deskundige bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies uit in Nieuws en Co.

Hoe komt het dat de Democraten aan een inhaalrace zijn begonnen?

Vooraf was al bekend dat kort na het sluiten van de stemlokalen de uitslagen een verkeerd beeld kunnen geven. Dat zien we nu. In veel staten liepen de Republikeinen in het begin voor, maar begonnen de Democraten aan een inhaalrace. Amerikanen noemen dit verschijnsel de 'blue shift' of 'red mirage': De uitslagenkaart kleurt eerst rood (Republikeins) maar wordt dan langzaam steeds blauwer (Democratisch).

Het heeft te maken met de poststemmen die nu geteld worden. Trump spreekt zich al maanden uit tegen poststemmen. Veel Trump-aanhangers hebben hun stem dan ook fysiek uitgebracht. Veel Democratische kiezers stemmen vanwege de coronapandemie dit jaar juist wel via de post. Uit peilingen bleek dat ongeveer de helft van de Democratische kiezers hun stem via de post zouden uitbrengen en daarom werd al verwacht dat veel poststemmen naar Biden zouden gaan.

Wie mogen via de post stemmen?

Ruim 60 miljoen Amerikanen hadden voor de verkiezingen van 3 november hun stem al per post uitgebracht. Ter vergelijking: in 2016 waren dat er ruim 30 miljoen in totaal. Normaal gesproken wordt poststemmen vooral gedaan door Amerikanen die in het buitenland wonen. Maar dit jaar heeft meer dan de helft van de staten de regels voor het poststemmen versoepeld vanwege het coronavirus. Stemmen per post verkleint namelijk de kans op besmettingen.

In tien staten kregen de geregistreerde kiezers een stembiljet toegestuurd zonder daarvoor een aanvraag te hoeven doen. In nog eens veertien andere staten ontvingen alle kiezers automatisch een aanvraagformulier voor een briefstembiljet. In de overige staten moesten de kiezers zelf zo'n formulier aanvragen.

Hoe worden de poststemmen geteld en waarom duurt het zo lang?

Bij het poststemmen komt heel wat kijken. Allereerst wordt gekeken of alle gegevens op de buitenkant van de envelop kloppen, of er een goede datum op staat en of er een handtekening aanwezig is. Dan wordt de envelop opengemaakt en komt er een tweede envelop tevoorschijn: de geheimhoudingsenvelop. Als die ontbreekt is de stem ongeldig. Nadat die tweede envelop is geopend, moet het stembiljet worden gladgestreken. Dan kan het worden gescand om te worden geteld.

Dat de uitslag van de verkiezingen zo lang op zich laat wachten, heeft onder meer te maken met de regels over het tellen van de poststemmen. Die verschillen per staat. In sommige staten mogen de stembiljetten pas opengemaakt, gecontroleerd en geteld worden als de stembureaus gesloten zijn. Hierdoor moeten miljoenen stemmen na 3 november nog worden geteld.

Daarnaast mogen in sommige staten de poststemmen tot een week na de verkiezingen nog binnenkomen om meegeteld te worden, mits ze op de dag van de verkiezingen zijn opgestuurd. Dat laatste is te zien aan het poststempel. Bovendien is de opkomst deze verkiezingen historisch hoog, waardoor veel meer stemmen geteld moeten worden dan bij voorgaande verkiezingen.

Hoe betrouwbaar is poststemmen?

Trump sprak zich voor de verkiezingen al uit tegen poststemmen. Volgens hem kan er op deze manier worden gefraudeerd. Zo zouden de briefstemmen op grote schaal worden vervalst. Hij onderbouwt zijn aannames verder niet. Er is geen bewijs dat verkiezingsfraude op grote schaal veroorzaakt kan worden door poststemmen. Twitter heeft verschillende tweets van Trump waarin hij verwijst naar fraude geblokkeerd, vanwege "misleidende informatie".

In een toespraak tijdens de verkiezingsnacht gaf Trump aan naar het Hooggerechtshof te zullen stappen, omdat de Democraten volgens hem "de verkiezingen stelen". Het campagneteam van president Trump stapt in Nevada, Georgia, Michigan en Pennsylvania naar de rechter om het tellen van de stemmen stop te zetten. In Wisconsin vraagt het team om een hertelling van de stemmen. Trump vindt dat de poststemmen die later binnen zijn gekomen dan op de verkiezingsdag niet mogen meetellen.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.