Hoe gaat Japan om met de oorlog in Oekraïne?

Kerncentrales

Japan was net als veel andere landen afhankelijk van Russisch gas. Om daar minder afhankelijk van te worden, wil de Japanse president Kishida kerncentrales weer opstarten. Van der Vee, correspondent in Japan, vertelt hoe afhankelijk Japan was van het Russische gas. "Het is redelijk afhankelijk geworden in de laatste jaren. Het was initieel niet zo afhankelijk van Russisch gas, want we hadden natuurlijk bijzonder veel kerncentrales in bijvoorbeeld Fukushima, waar die ramp heeft plaatsgevonden in 2011. Japan probeerde destijds al steeds meer onafhankelijk te worden van buitenlandse energie, want ze zijn heel lang afhankelijk geweest."

Van der Vee vertelt dat Japan in de jaren 60 en 70 meerdere crisissen heeft gekend. Na 2011 is Japan niet alleen van gas uit Rusland afhankelijk geworden, maar ook van Russisch olie en steenkool, waardoor het een groot onderdeel is geworden van hun energiemix. "Japan reageerde initieel huiverig op de Russische inval bij Oekraïne. Het eerste wat de premier zei, was 'we gaan coördineren met de internationale gemeenschap'. Het speelde enorm in Japan. Het werd meteen een oorlog genoemd in de media. We zagen dat er binnen Japan veel steun was om zich uit te spreken tegen wat Rusland aan het doen was." Van der Vee vertelt dat de huiverigheid dus vrijwel meteen omsloeg in Japan en ze niet veel later sancties invoerden.

Trendbreuk

De Japanse bevolking legde druk op de president om Oekraïne te helpen. "Ik denk dat dat toch komt omdat de oorlog in Oekraïne is. Het ligt wat dichter bij hun hart dan een oorlog in verdere gebieden. Dat debacle in Boetsja was echt een schandaal in Japan. Er was bijvoorbeeld een Japanse man die in Polen woonde, die meteen tegen een Oekraïens gezin zei dat ze bij hem mochten wonen." Volgens van der Vee stond Japan ook bekend om zijn passieve houding. Maar dat was met een reden:

"In de grondwet van Japan staat dat ze geen oorlog mogen voeren, dat is zo sinds de Tweede Wereldoorlog. Wat we zagen is dat als een van de bondgenoten van Japan iets begon te doen, Japan geld stuurde, in plaats van bijvoorbeeld militairen. In 2016 is dat veranderd, de toenmalige president heeft de grondwet toen eigenlijk geherinterpreteerd. Het verhaal werd nu dat als bondgenoten worden aangevallen, Japan die bondgenoten mag verdedigen. Ze mogen geen wapens leveren, maar ze hebben wel bijvoorbeeld verdedigend materiaal gestuurd, zoals kogelwerende vesten en medisch materiaal. Trendbreuk is een mooie beschrijving van de situatie nu in Japan, met deze veranderende grondwet als voorbeeld."