Cruciaal overleg met kabinet over lening aan Curaçao, Aruba en Sint-Maarten

Wat deze drie autonome Caribische landen betreft, stelt de Nederlandse overheid daar veel te hoge eisen aan. Guillfred Besaril, gevolmachtigd minister voor Aruba in Nederland, wijst er in Met het Oog op Morgen ook op dat er grote onderlinge verschillen zijn tussen de landen: "Je moet kijken per land wat de behoeftes zijn (...) Aruba vraagt dus om te kijken naar de verschillen. We zijn wel gebroeders en een Koninkrijk, maar er bestaan verschillen."

Cruciaal

De lening is cruciaal voor de eilanden die zwaar getroffen zijn door de coronacrisis. Dat alle drie de premiers bij de Rijksministerraad aan tafel zitten, laat zien hoe groot de belangen zijn. Nooit eerder waren ze er tegelijk aanwezig, normaal worden de taken waargenomen door de gevolmachtigde ministers in Nederland.

Maar hoe ernstig de situatie op de eilanden ook is, de premier van Curaçao, Eugene Rhuggenaath, zegt niet akkoord te kunnen gaan met de door Nederland opgelegde voorwaarden. "Het lijkt op rekolonisatie", zegt hij tegen de NOS. "We zijn al jaren bezig met een emancipatieproces en willen niet terug naar af."

Ook de premier van Aruba, Evelyn Wever-Croes, is niet te spreken over de eisen die Nederland stelt, maar zij zegt dat ze de lening niet meer kan weigeren. "Maar als ik dit had geweten, had ik een andere oplossing gezocht." Het Arubaanse parlement heeft unaniem een motie aangenomen voor het afwijzen van de Nederlandse voorwaarden. Ook de regering van Sint-Maarten heeft gezegd de voorwaarden onacceptabel te vinden.

Strenge voorwaarden

Door de coronacrisis is het toerisme, de belangrijkste inkomstenbron voor de eilanden, helemaal ingestort. "De werkloosheid op Curaçao is opgelopen tot 50 procent", zegt Rhuggenaath. "We hebben echt hulp nodig."

Er is door Nederland al 350 miljoen euro uitgetrokken voor een nieuw steunpakket en daar zal uiteindelijk tot een miljard euro bij kunnen komen. Maar het kabinet stelt strenge voorwaarden.

Zo wil Nederland een autoriteit oprichten die het geld beheert. Die kan zonder inspraak van de verschillende regeringen beslissen waar het geld aan wordt besteed, zoals bijvoorbeeld zorg, milieu of onderwijs. Ook moet er 12,5 procent worden bezuinigd op het ambtenarenapparaat en moet het pensioenstelsel worden hervormd.

Nederland wil te snel

Curaçao, Aruba en Sint-Maarten willen best hervormen, maar niet zo snel als het kabinet vraagt. "We waren al bezig met hervormingen, maar toen kwam de coronacrisis", zegt Rhuggenaath. "De ambtenaren die nu met de crisisbestrijding bezig zijn, zijn dezelfden die de hervormingen moeten doorvoeren. Dat kan niet allemaal tegelijk."

Voor een deel van de hervormingen moet ook wetgeving worden aangepast. "De minister van Curaçao hoopt dat het kabinet al gedeeltelijk over de brug wil komen met het geld, vooruitlopend op dat wetgevingsproces", zegt Wilco Boom, politiek verslaggever van de NOS. "Pas als alle vier de landen het met elkaar eens worden, kunnen ze tot afspraken komen. En de gemoederen zijn inmiddels flink opgelopen, dus het kan echt wel spannend worden."

Commitment

"Voor de bühne wordt het spel hard gespeeld", zegt NOS-correspondent Dick Drayer. "Maar uiteindelijk is geen van de vier landen gebaat bij een crisis in het Koninkrijk der Nederlanden." Hij verwacht dan ook dat het kabinet er vandaag met de drie premiers uitkomt.

"Want als het echt misgaat op de eilanden is dat ook een probleem voor Nederland. Het kabinet zal willen zeggen dat de eilanden politiek commitment hebben getoond om te hervormen, en zij zullen zullen op hun beurt zeggen dat ze meer vrijheid krijgen om de hervormingen zelf vorm te geven. Zo heeft iedereen een beetje gewonnen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.