Zuid-Soedan: Op weg naar de afgrond

Kamp Bentiu

Met een kleine 120 duizend vluchtelingen is kamp Bentiu in de staat Unity veruit het grootste kamp van Zuid-Soedan. Dagelijks arriveren hier grote groepen nieuwe vluchtelingen, met allemaal hetzelfde verhaal; verjaagd uit hun dorp, de mannen afgeslacht, vrouwen verkracht en oogsten verwoest. Alleen maar omdat ze tot de verkeerde etnische groepering behoren. Bentiu biedt ze in ieder geval veiligheid, een zekere mate van onderwijs en twee maaltijden per dag.

Een vluchteling van het eerste uur is Elizabeth. Met haar zes kinderen woont ze al bijna vijf jaar in het kamp. Haar man vecht al sinds 2013 bij een rebellengroep. "Zolang hij niet thuiskomt, blijf ik hier."

Het op peil houden van alle noodzakelijke voorzieningen is in kampen als Bentiu al een grote uitdagingen, maar daarbuiten is het haast onbegonnen werk. Volgens Unicef-hulpverlener Mustafa is het buiten de kampen soms volstrekt onduidelijk met wie je moet onderhandelen. Wie je moet aanspreken om noodhulp op de juiste plekken te krijgen. In het verleden, maar ook vrij recent nog heeft dat de levens van hulpverleners geëist.

'Stop met het geven van militaire steun'

Makkelijke oplossingen voor duurzame vrede en stabiliteit heeft dit land nooit gekend. Volgens een hulpverlener die anoniem wil blijven is dat alleen maar te bereiken als je de regering van dit land hard aanpakt. "Die regering bestaat hoofdzakelijk uit corrupte, onkundige, soms zelfs analfabete leider." Tenslotte heeft de hulpverlener nog een boodschap aan de westerse wereld: "Stop met het geven van militaire steun aan dit regime. Je kunt nu als nooit tevoren zien wat dat hier in de hand werkt."

''Sinds de uitbraak van de oorlog in december 2013 is er geen ruimte meer voor kritische media'', zegt Marnix de Witte, programma coördinator Zuid-Soedan bij Free Press Unlimited. Journalisten die kritisch zijn op het regime van president Kiir worden volgens De Witte geïntimideerd, gearresteerd, verdwijnen en komen niet meer terug. ''Er zijn nog wel een handvol kranten en radiostations, maar diepassen allemaal zware zelfcensuur toe.''

Radiostation in ballingschap

Free Press Unlimited ondersteunt Radio Tamazuj. Volgens De Witte is dat het enige medium dat objectief en kritisch de mensen kan informeren. En precies om die reden zit het radiostation in ballingschap. ''Onze journalisten zijn het land uit gegooid, maar op die manier kunnen we nu nog steeds dagelijks anderhalf miljoen mensen informeren over wat er gebeurt in het land.''

De organisatie werkt met een enorm netwerk van undercover journalisten in Zuid-Soedan. Die nemen volgens De Witte grote risico’s, maar die het nieuws willen vertellen.

Lees ook:

• Afrika in nood: verhalen uit de getroffen gebieden
• Heeft storten op Giro 555 wel zin?
• 'Het probleem wordt altijd zo zwart mogelijk afgeschilderd'