Harde conclusie over adoptie van commissie Joustra: 'Stop voorlopig met adoptie'

Uit het onderzoek bleek dat het probleem tot op de dag van vandaag voortduurt. De adoptiepraktijken deugen nog steeds niet, daarom moet het adopteren van kinderen naar Nederland volledig stoppen. De commissie vindt dat het leed van kinderen en ouders uit de vijf landen moet worden erkend, daarom pleiten zij ook voor een meldpunt voor mensen die zich gedupeerd voelen.

Minister Dekker kondigde het onderzoek in 2018 aan, nadat er informatie naar boven was gekomen over misstanden bij adopties. Daarbij waren mogelijk ook Nederlandse overheidsfunctionarissen bij betrokken. Dekker wilde toen onderzocht hebben wat er precies is gebeurd.

Te veel fouten in adoptieprocedures

Anand Kaper is één van de mensen die gehoord is door de commissie Joustra. Hij is zelf geadopteerd uit India en zat zelf in het bestuur van verschillende adoptie-organisaties. Nu beheert hij zelf een Facebook-groep voor geadopteerde mensen uit India.

Hij wilde aan de commissie vertellen dat er doorgaans veel fouten worden gemaakt in het proces naar adoptie toe. "Mijn belangrijkste boodschap aan de commissie was dat er veel misstanden zijn in de procedures en dat de rol van de Nederlandse overheid daarin best groot is. Daarnaast heb ik aangegeven dat het belangrijk is om schrijnende situaties te voorkomen. In het hele adoptieproces is het ministerie van Justitie betrokken bij het proces. Zij dragen daar de verantwoordelijk voor", vertelt Kaper in Nieuws en Co.

Er is niet alleen sprake van misstanden in Bangladesh, Brazilië, Colombia, Indonesië en Sri Lanka volgens Kaper. "De meeste signalen kwamen uit deze landen, dus daarom zijn deze landen onderzocht. Maar het betekent niet dat het bij deze landen blijft. We kunnen juist concluderen uit het onderzoek dat er in veel meer landen over de hele wereld eigenlijk sprake is van misstanden bij adoptieprocedures", gaat Kaper verder.

Opschorting is mogelijk niet voldoende

Hoewel Kaper het advies van de commissie-Joustra toejuicht, denkt hij wel dat het beter is om een volledige stop te zetten op het adoptieproces. "Maar dat moet nog maar blijken uit het onderzoek dat komende maandag wordt gepresenteerd", vertelt Kaper. Maar er is ook een andere kant aan het verhaal. Door corona wachten veel aspirant adoptieouders nog op het kind dat zij verwachten uit het buitenland. Nu dit rapport naar buiten komt lijkt het erop dat zij nog veel langer zullen moeten wachten.

"We wachten nog steeds op ons zoontje, want door corona wachten we nog steeds op groen licht om hem op te halen in Oeganda", vertellen Marleen en Johan van Burg. Zij denken dat het proces wel voldoet aan de eisen en dat het misschien zelfs meevalt. "Het feit dat procedures lang duren betekent natuurlijk dat het proces zorgvuldig verloopt. Het zal vast een goed aantal keer fout zijn gegaan, maar daar hebben we het huidige Haagse verdrag voor kindadoptie voor", gaan de toekomstige ouders verder.

Zelf is de familie Van Burg nooit gaan twijfelen aan de procedure. "We hebben natuurlijk de dossiers gewoon in onze handen gehad. Daar staat bijvoorbeeld in dat ze op veel adressen hebben nagezocht of hij toch niet in zijn eigen land kan blijven. Dat wordt gewoon heel goed uitgezocht, ook het onderzoek naar de biologische ouders is goed uitgezocht. Het is natuurlijk lastig om er dan vanuit te gaan dat alles goed gaat, maar daar hebben we het verdrag voor. Dat moet erop toezien dat alles goed verloopt", gaat Johan van Burg verder.

Dankzij Haags adoptieverdrag veel misstanden

Maar Anand Kaper ziet dat er dankzij het Haagse adoptieverdrag juist veel fouten worden gemaakt en misstanden in de hand worden gewerkt. "Het verdrag is namelijk een vertrouwensbeginsel. Onder het verdrag kan een ontvangend land geen onderzoek doen naar de procedures die worden uitgezet in het zendende land. In die zin moet een ontvangend land ervan uit gaan dat een zendend land alle juiste stappen heeft gezet. Ik denk dat de ervaring nu juist laat zien dat enkel vertrouwen niet genoeg is."

Het liefst zou Kaper dan ook een volledig verbod zien. "Zo moeten landen wel hun kinderrechten in een land op orde gaan krijgen en dat lijkt mij niet meer dan wenselijk. Maar als dit de uitkomst is van het rapport is dat in lijn met eerdere rapporten die aangeven dat het hele systeem voor adoptie op de schop moet. Al die rapporten zijn in een lade verdwenen en daar is niks mee gedaan. Dus ik hoop dat er nu wel iets mee gedaan gaat worden", sluit Kaper af.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.