Wat macht en rijkdom met je hersenen doen

"Macht en rijkdom abnormaliseren", zegt Denys. En daar zijn volgens hem twee redenen voor. "Je belandt als machtig of rijk persoon ten eerste in een sociaal isolement doordat je bijna niet meer deelneemt aan het 'normale' maatschappelijke leven en er ontstaat ten tweede wat ik een 'gebrek aan tekort' noem."

Volgens Denys moeten mensen door het gebrek aan tekort steeds opnieuw op zoek naar nieuwe prikkels. "Ons dopamine-systeem wordt afgestompt bij overdaad. Dat zie je nu bij Elon Musk."

Praktisch onhaalbaar

De Tesla-topman gaf vorige week zijn ingenieurs opdracht om te onderzoeken of zijn mini-onderzeeër kon helpen bij de redding van het Thaise voetbalteam. Volgens het hoofd van de Thaise reddingsoperatie waren die plannen praktisch onuitvoerbaar. "Musk biedt steeds zijn hulp aan om nog de bevrediging te ervaren die komt bij erkenning van de wereld."

Een Amerikaanse onderzoeker van de universiteit van Berkely publiceerde vorig jaar een onderzoek over macht, nadat hij twee decennia lang het gedrag van machthebbers bestudeerde. De onderzoeker stelde dat zodra we macht hebben, we vaardigheden verliezen die we nodig hadden om de macht te verkrijgen. Bestudeerde machthebbers toonden impulsiever gedrag, konden risico’s minder goed inschatten en bleken minder empathisch dan het overgrote deel van de maatschappij.

Vaardigheden om te overleven

Relatief arme mensen komen juist positiever uit de bus. "Mensen uit lagere sociale klassen zijn empathischer en scherper in hun beoordeling van anderen omdat ze die vaardigheden nodig hebben om te overleven”, vertelt Denys.

Volgens Denys vergt het zo veel discipline om normaal te blijven dat slechts weinigen dat lukt. Wie daar wel in is geslaagd? “Bill Gates. Hij bewaart een soort van moreel gedrag ondanks zijn rijkdom.”

Onderzoekers denken dat het helpt als machthebbers door geliefden worden gewezen op hun gedrag. Ook zou het helpen om ze te laten denken aan momenten dat ze zich niet machtig voelden. Of dit ook voor Musk een uitkomst is, weet Denys niet. "Bij hem is het denk ik al een beetje een verloren zaak."