Waarom fysiotherapeuten minder snel zouden moeten behandelen: 'Mensen gaan te snel naar de fysio'

Te snel naar de fysio

"Als ik eerlijk ben, denk ik dat mensen vaak te snel naar de fysio gaan", zegt Balemans. "Maar dat is lastig, want ik run zelf een praktijk en ervaar dit vanuit mijn eigen perspectief. Op LinkedIn, waar ik mijn FysioRecept-model promoot, hoor ik dezelfde geluiden van collega's."

Toename van behandelingen

Sinds de invoering van marktwerking in de zorg in 2006 is fysiotherapie grotendeels uit het basispakket verdwenen en in de aanvullende verzekeringen beland. Volgens Balemans heeft dat grote gevolgen gehad: "Mensen kopen een aanvullend pakket waar een bepaald aantal fysiobehandelingen in zit. En dan wordt er al snel gedacht: ik heb recht op die behandelingen, dus ik ga ze ook gebruiken."

Dat leidt tot een cultuur waarin kleine klachten sneller worden behandeld dan nodig is. "Mensen bellen op en zeggen: 'Ik ben vanochtend wakker geworden met pijn in mijn nek.' Dat is voor een fysiotherapeut een voorzet om te behandelen. Maar vaak is het beter om te zeggen: 'Doe even rustig aan, probeer deze oefeningen en kijk het een paar dagen aan.'"

Balemans ziet dat veel fysiotherapeuten desondanks wel behandelen. "Ik moet uitkijken met wat ik zeg, want het kan als broodnijd overkomen. Maar het is een feit dat we sinds 2006 veel meer in oefenzalen zijn gaan werken. Dat is een verdienmodel geworden."

Paradoxaal

Balemans erkent dat hij met zijn eigen methode zichzelf deels in de vingers snijdt. "Ik heb een eigen praktijk en met het FysioRecept-model ben ik mijn eigen concurrent. Mijn twee collega’s weten dat ik minder behandelingen nastreef. Maar ik snap ook waarom veel fysiotherapeuten anders werken."

Volgens een onafhankelijk onderzoek van Gupta werken fysiotherapeuten vaak onder de kostprijs. "Per half uur verdienen we gemiddeld ongeveer 7 of 8 euro onder de kostprijs. Dan moet je dus wel meer diensten draaien om het hoofd boven water te houden. Als je een lege agenda hebt en iemand belt met een klacht, is het verleidelijk om diegene in te plannen voor meerdere behandelingen. En mensen verwachten dat ook van ons."

Waarom stoppen zoveel jonge fysiotherapeuten?

Naast de toenemende druk op de fysiotherapie is er ook een ander probleem: jonge fysiotherapeuten haken massaal af. "Uit onderzoek blijkt dat 62% van de jonge fysiotherapeuten binnen vijf jaar stopt." Dat is bizar, vindt Balemans: "Want je volgt vier jaar een opleiding en binnen vijf jaar ben je alweer weg."

Volgens Balemans spelen werkdruk en administratieve lasten een rol. "Maar ik las ook dat voor veel jonge fysiotherapeuten de lol eraf is. Dat vond ik opvallend, want ik werk al dertig jaar als fysiotherapeut en beleef er nog steeds plezier aan. Dat zette me aan het denken: wat maakt een fysiotherapeut gelukkig in zijn werk? Daaruit ontstond mijn zes sporen-model."

Het zes sporen-model

Balemans ontwikkelde een methode waarbij hij patiënten aan de hand van zes stappen analyseert. "Wanneer iemand binnenkomt, ga ik direct in mijn hoofd na: is het ernstig? Moet ik iets doen? Wat is de verwachte hersteltijd?" Hij wijst erop dat veel klachten zichzelf al oplossen. "Onze vakliteratuur leren ons al honderd jaar dat een spierverrekking bijvoorbeeld tussen de twee en vier weken herstelt. Waarom zouden we dat dan zes keer behandelen?"

Toch vinden veel mensen het lastig om simpelweg rust te houden, vertelt hij: "Ik geef soms het advies: neem twee weken rust en bel je padelvrienden af. Dan zegt iemand: 'Maar daar wil ik toch niet voor betalen?'. Dat is de cultuur waarin we nu leven. Mensen willen directe actie, ook als dat niet per se beter is voor hun herstel."

Volgens Balemans is het tijd voor een nieuwe manier van denken binnen de fysiotherapie. "Er wordt veel behandeld, misschien wel te veel. Maar de fysiotherapeut die echt de hersteltijd van een klacht structureel kan verkorten, die moet nog geboren worden."