Wat te doen tegen jeugdcriminaliteit: 'Zoals we nu bezig zijn is het een grote chaos'

Jongeren in de criminaliteit worden steeds jonger en het zijn er steeds meer. Cijfers laten zien dat de politie steeds meer jongeren oppakt die hun eerste misdrijf plegen en tussen de 12 en 18 jaar oud zijn. Ondanks het scala aan hulpprogramma's van de gemeenten faalt het om deze stijging tegen te gaan. Forensisch orthopedagoog Jan Hendriks: "De rode draad hierin is, dat er geen rode draad is. Er zijn 400 behandelingen bekend bij de gemeenten, van al die behandelingen is weinig bekend over de effectiviteit ervan. Daar maken wij ons zorgen over." Willekeur in het aanbieden van een van deze programma's zonder inzicht te hebben in de effecten voert de boventoon.

Waar gaat het mis?

In het kader van preventie wordt voorlichting aangeboden in het onderwijs. Volgens buddycoach Aziz Akhath werkt dit juist averechts: "De jongeren vonden het super interessant, maar het ging over hoe lang je had gezeten en wat voor klapper je had gemaakt. Ik voelde mij net een clown die hun programma moest vullen." Het feit dat de school aandacht besteedt aan de bestrijding van jeugdcriminaliteit, betekent niet dat elke aanpak effect heeft. Of natuurlijk het gewenste effect. Daarom pleit Hendriks voor onderzoeken naar de effecten per programma: "Sinds 2014 zijn de gemeenten zelf verantwoordelijk voor het voorkomen van jeugdcriminaliteit. Dat is een heel onverstandige keuze geweest die leidt tot versnippering van kennis."

Wetenschap en onderwijs

Om programma's succesvol te maken heeft Jan Hendriks een helder idee over welke stappen ondernomen moeten worden: "Doe minder programma's, onderzoek ze goed, maak het wetenschappelijk." Aziz Akhath ziet ook een belangrijke rol die weggelegd is voor het onderwijs: "Ook in het coachen van leraren, zodat ze oog hebben voor hoe de jongeren op school rondlopen." Forensisch orthopedagoog Jan Hendriks benadrukt dat juist dat toezicht binnen een school erg belangrijk is en dat de communicatie tussen school en zorg nader tot elkaar zou moeten worden gebracht. Momenteel is Aziz Akhath coach voor juist de jongeren waarbij de school aan de bel trekt. Wanneer zij uit het onderwijs dreigen te vallen biedt hij een-op-een coaching. Hij houdt hierbij in de gaten hoe het buiten schooltijd gaat, wat de thuissituatie is en met wie de jongeren omgaan. Akhath: "Dat uurtje voorlichting, daar geloof ik niet in."