Ondanks succes wordt afvalsysteem Diftar gehaat: 'Afval is emotie'

Diftar staat voor 'gedifferentieerde tarieven', vertelt Axel Boomgaars, die als wethouder in Ouder-Amstel zo'n systeem invoerde. "Dat betekent dat je niet een vast bedrag per jaar betaalt voor je afval, maar dat je ook gaat betalen per keer dat je restafval aanbiedt", vertelt de GroenLinks'er. Hierdoor wordt het scheiden van afval gestimuleerd en is het ook nog eens goedkoper voor de burger, zegt hij. "Het vaste bedrag is omlaag gegaan en iedere keer dat je het wegbrengt betaal je een klein beetje."

Het afvalsysteem, waar ongeveer de helft van de gemeenten mee werkt, krijgt echter ook kritiek. Van hoogleraar Beleid en Economie aan de VU, Raymond Gradus, bijvoorbeeld. "Diftar leidt tot vervuiling van de recyclebare stromen. Bij papier en gft en pmd komt ook restafval, dat blijkt uit onderzoek", vertelt de professor. In Ouder-Amstel bleek dat echter helemaal niet, zegt Boomgaars: "We hebben onderzoek gedaan: wat doet het met de vervuiling van bijvoorbeeld papier en textiel, maar daar bleek geen significante verandering."

Afval is emotie

Ook veel burgers zijn kritisch, weet Boomgaars. "Afval is emotie, zeiden mijn ambtenaren altijd..." De kritiek blijkt ook tijdens de uitzending: de NPO Radio 1-app stroomt vol met kritische reacties van luisteraars. "Onzin, dat diftar! Mensen gooien alles gewoon in de berm als er betaald moet worden!", appt bijvoorbeeld luisteraar Marco. Een terecht punt, zegt de voormalig wethouder: "Door handhaving en communicatie wordt dat minder."

In Arnhem was het chagrijn over Diftar zó groot dat de lokale SP er een referendum over organiseerde, waardoor het weer werd afgeschaft. "Het was een enorme bende op straat. We verzopen in het afval", vertelt fractievoorzitter Gerrie Elfrink. "Er ligt nu veel minder troep op straat en veel minder plastic vervuild is met restafval", vertelt hij.

Alternatief: nascheiding

De SP in Arnhem heeft een alternatief: nascheiding. Plastic, metaal en drankflacons hoeven dan niet meer apart gehouden te worden. "Dat is de toekomst. Het is beter voor het milieu, goedkoper en veel makkelijker", zegt Elfrink. Ook Gradus is hiervoor: "Een machine weet heel precies uit te halen wat de goeie soorten plastic zijn", vertelt hij.

Als voorbeeld geeft hij drankpakken met restafval eraan: die moeten bij het restafval, maar dat weet bijna niemand. "Dat is heel moeilijk om te bepalen voor burgers. Laat dat toch een machine doen, die worden daar steeds beter in." Hij vindt dat je het burgers zo makkelijk mogelijk moet maken: "Vermoei mensen nou niet..."