Kanaaldrama Almelo-De Haandrik: waar blijft de compensatie voor die 400 huizen?

Tussen 2011 en 2016 zijn er verschillende werkzaamheden aan het kanaal. De provincie wil niet alle schade vergoeden, omdat de schade maar voor een deel direct kan worden gelinkt tussen de werkzaamheden en de schade.

Mona Keijzer is aangewezen als bemiddelaar in het kanaaldrama, om het beschadigde vertrouwen tussen bewoners en de provincie te herstellen. "De mensen moeten weer vertrouwen krijgen, alles staat al te lang stil", vertelt inwoner Henny Wittenaar in 5 Dagen.

De motie van de BoerBurgerBeweging (BBB) om Mona Keijzer als bemiddelaar aan te stellen, is woensdag unaniem aangenomen in het provinciehuis in Zwolle. Dat nieuws werd met applaus ontvangen op de publieke tribune. "Ik ben er heel blij mee. Het is gewoon nodig dat zo iemand ingezet wordt, want het loopt steeds verder vast", vertelt Wittenaar.

Doormidden gebroken

Het huis van Witteveen staat aan het kanaal, en is 'diagonaal doormidden gebroken'. De schade werd door de provincie vastgesteld op 18.500 euro, maar een contra-expertise kwam uit op een bedrag van 105.000 euro. "Bij zo ongeveer iedereen is de contra-expertise hoger uitgevallen qua schade. Vervolgens zegt de provincie: nee, wij houden vast aan wat onze schade-expert heeft getaxeerd."

Dat geldt ook voor Gerrinda Vos. Na een verbouwing in 2011 viel het haar op dat er scheurtjes in de muren ontstonden. "Er kwamen steeds meer scheurtjes bij, en de scheuren werden groter. Aan de buitenkant al helemaal." De schade-expert van de provincie stelde het schadebedrag vast op 8.000 euro. Maar een contra-expertise van schade-expert Henri Plattje kwam uit op een schadebedrag van 50.000 euro.

Vos voert op dit moment een rechtszaak tegen de provincie over de schadevergoedingen, net als vier andere gedupeerden. "Het is geen fijn huis meer. Je wil heel graag dingen doen, maar je doet het niet, want dan werk je de schade weer weg. En dan is het weer niet zichtbaar voor alle onderzoeken."

Een tweede Groningen

Volgens de schade-expert heeft het kanaaldrama Almelo-De Haandrik veel weg van Groningen. "Wij zien veel gelijksoortige schades. En we zien daar een bepaald percentage stutten staan, die we hier ook zien", vertelt Plattje. "Ook hebben alle 400 woningen exact dezelfde schade. Dat is niet toevallig."

De provincie

Verantwoordelijk gedeputeerde Bert Boerman erkent dat de provincie op sommige plekken schade heeft veroorzaakt en daar aansprakelijk voor is. "Maar op een groot deel van het traject is de provincie niet aansprakelijk, omdat er geen directe oorzaak ligt met die werkzaamheden."

"Desondanks willen we die mensen wel helpen, dus hebben we daarvoor een regeling bedacht, waardoor we hen specifiek, in hun situatie, kunnen helpen." Boerman moedigt inwoners aan om de subsidie die de provincie vrijmaakt te accepteren.

Voor Vos, en vele anderen, is dat niet mogelijk. "Al laten we de scheuren repareren, wie zegt ons niet dat binnen een jaar of twee jaar alles opnieuw begint, als je niet weet wat de oorzaak is." Het subsidiebedrag is voor veel mensen te laag om de kosten te dekken. Veel aannemers willen het risico niet aannemen.

Noaberschap in gevaar

Naast de fysieke schade aan woningen, komen er ook sociaal-emotionele klachten kijken bij het Kanaaldrama. "Er zijn mensen, die hebben een burn-out hierdoor. Echtscheidingen zijn eruit voortgekomen, ga zo maar door", vertelt inwoner John Haverkort. Het raakt hem, blijkt tijdens de uitzending.

Het noaberschap (de gezamenlijke noabers (buren) in een kleine sociale, overwegend agrarische gemeenschap), wat in deze omgeving zo hoog in het vaandel staat, komt hierdoor in het gedrang. "Het is het gesprek van de dag. Men is hier heel bang om te praten, om het over bedragen te hebben."

Het aanstellen van Mona Keijzer als bemiddelaar wordt door velen gezien als een stapje vooruit. Er wacht haar een grote klus. Inwoner Tonny Haverkort: "Het geeft in ieder geval een sprankje hoop, dat het misschien rechtgezet wordt."

Luister vanavond naar een nieuwe uitzending van 5 Dagen over de schade omtrent het Kanaal Almelo-De Haandrik op NPO Radio 1.