Belastingdienst niet strafrechtelijk onderzocht in toeslagenaffaire

"Je verwacht dat het Openbaar Ministerie het volk beschermt, maar dat is niet zo", zegt letsel- en schadejurist Orlando Kadir in Nieuws en Co. Kadir vertegenwoordigt ruim 600 gedupeerden en is zelf ook gedupeerd in de zaak.

In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld en toeslagen moesten terugbetalen en werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro's.

Weinig hoop

"Het is het zoveelste bewijs dat het OM, de rechter, het bestuur, allemaal te dicht op elkaar zitten. Het OM laat het in deze zaak afweten", aldus Kadir. Hij raakt zelf, net als veel ouders die hij bijstaat, de hoop langzaam kwijt.

"Ik maak me ernstig zorgen. In dit dossier kom je het tegen, onnoemelijk veel leed. Pure onmacht." Kadir overweegt om het hogerop te zoeken en met een Artikel-12-procedure een onderzoek alsnog af te dwingen. "Maar dan heb ik er nog steeds geen vertrouwen in."

Oordeel OM: geen knevelarij

De betrokken staatssecretarissen van Financiën deden vorig jaar mei aangifte tegen de Belastingdienst wegens een vermoeden van knevelarij en beroepsmatige discriminatie.

Van knevelarij is sprake als een ambtenaar tegen de regels in geld vordert, ontvangt of niet uitbetaalt omdat dat verschuldigd zou zijn aan "enige openbare kas". Volgens justitie was de kinderopvangtoeslag niet verschuldigd aan een openbare kas, maar aan de ouders.

Juridisch gezien is het geen knevelarij als de uitbetaling aan ouders wordt stopgezet vanwege een vermoeden van misbruik of fraude.

Geen discriminatie

Ook van beroepsmatige discriminatie is volgens het OM geen sprake. Justitie heeft vastgesteld dat de Belastingdienst bij het bestrijden van misbruik en fraude "zoekslagen heeft gemaakt" naar de nationaliteit, maar het OM stelt dat nationaliteit bij de individuele beoordeling van gevallen geen rol heeft gespeeld.

Daar legt Kadir zich niet bij neer. "De Autoriteit Persoonsgegevens is tot een andere conclusie gekomen." Maar, zegt het OM ook, de Belastingdienst is als onderdeel van de Staat immuun voor strafrechtelijke vervolging. Alleen in de politiek kan iemand ter verantwoording worden geroepen, ambtenaren niet.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.