Met z'n allen korter douchen is niet genoeg om droogte tegen te gaan

Historisch gezien was 1976 een extreem droog jaar. "Qua droogte is het weer het meest extreme dat we gemeten hebben", vertelt Doctor Ingenieur Ruud Bartholomeus, hydroloog en hoofd wetenschapper bij Wateronderzoeksinstituut KWR.

Nieuwe werkelijkheid

Dat het dit jaar nóg droger zou kunnen worden, is niet eens het grootste punt van zorg voor Bartholomeus: "Maar wel hoe we de droogte steeds extremer zien worden, ook hoe we meerdere droge jaren achter elkaar hebben. Dat werkt door op het watersysteem, op de grondwaterstanden, op de natuur. Ook op de afvoer in beken, en op de hoeveelheid water die we kunnen benutten voor drinkwater, industrie en voor landbouw. Daar zit mijn zorg."

1976 en 2003 waren hele droge jaren, vertelt Bartholomeus, "maar dat waren individuele jaren. Wat we sinds 2018 zien, is dat we in het vijfde droge jaar in zes jaar tijd zitten. En ook is intussen aangetoond dat dat met het veranderende klimaat te maken heeft." Inmiddels ziet het ernaar uit dat onze nieuwe werkelijkheid droge periodes behelst die even intensief zijn als de huidige, en die nog langer kunnen duren.

Nat voorjaar

We hadden een nat voorjaar, wat toch doet denken dat het zo droog nog niet is. Bovendien hebben we over het hele jaar gezien ook meer te maken met regen. Het probleem zit hem erin dat die neerslag over het jaar heen niet goed verdeeld is. "We zien meer neerslag in de winterperiode en we zien de langdurig droge periode in de zomer", legt Bartholomeus uit. Daarnaast zorgt de hitte voor een hoger watergebruik en dat water verdampt. Dus als er geen regen valt, dan daalt het grondwaterstand op rap tempo.

Bewuster met water omgaan

De oplossing voor de droge periodes zit op dit moment niet in het watersysteem. "We zouden naar een wezenlijke andere manier van denken en werken toe moeten om met de bewerkelijkheid van droogte om te kunnen gaan", vertelt Bartholomeus. "De grote zorg daarbij zit hem erin dat het een echte omslag vergt. Een omslag bij mensen om bewuster met water om te gaan."

Bovendien zijn landbouw en industrie ook onderdeel van de omslag. In de landbouw zou men bijvoorbeeld kunnen kijken naar droogteresistente gewassen en in de industrie naar het hergebruiken van gezuiverd water. Er is niet één oplossing, zegt Bartholomeus: "Ja, we moeten met z'n allen korter douchen, maar het gaat om de set aan maatregelen."