De Donbass: een tikkende toxische tijdbom
- Nieuws
- De Donbass: een tikkende toxische tijdbom
Zondag 11 februari is het drie jaar geleden dat het akkoord van Minsk werd gesloten, waarmee een eerste stap moest worden gezet naar vrede in Oost-Oekraïne. Maar tot een echte wapenstilstand is het nooit gekomen. Nog dagelijks wordt er gevochten tussen het Oekraïense leger en de door Rusland gesteunde milities. Er zijn inmiddels tienduizend doden gevallen.
Experts van de Verenigde Naties, de waarnemersorganisatie OVSE en de Wereldbank waarschuwen nu ook voor een andere ernstige dreiging. De vaak verouderde industrie in het strijdgebied is op lange termijn een dreiging voor het milieu en de volksgezondheid.
In de Donbass wemelt het van de steenkoolmijnen, energiecentrales en chemische fabrieken. Zo staat in het plaatsje Novgorodske, gelegen aan de Oekraïense kant van de frontlinie, een reusachtige fenolfabriek, waar onder andere fenol en naftaleen worden geproduceerd: chemische verbindingen die worden onttrokken aan steenkool. Het afvalreservoir van het bedrijf ligt pal naast het front, op een paar honderd meter van militaire stellingen. Als dit depot lekt, kunnen de giftige stoffen via het oppervlaktewater van de rivieren het drinkwater in delen van Oost-Oekraïne en Rusland vergiftigen. Er wonen tienduizenden mensen bij het front, die vaak werkzaam zijn in de industrie.
Mijnen volgelopen
Daarnaast zijn er talloze mijnen in het strijdgebied die niet meer in gebruik zijn. Het gevaar is dat de pompen, die het water uit de mijnen houden, stilvallen. Door geldgebrek of doordat de elektriciteitsvoorziening geraakt wordt. Volgens de OVSE zijn er al 27 mijnen volgelopen; het risico is dat het grondwater wordt besmet door chemische stoffen die worden gebruikt bij de steenkoolwinning.
Correspondent Michiel Driebergen maakte een reis langs de Oekraïense kant van het front met Wim Zwijnenburg, van vredesorganisatie PAX. Zwijnenburg bracht afgelopen jaar middels een open source onderzoek de verschillende gevaarlijke plekken in kaart.
Ze bezochten onder andere de chemische fabriek in Novgorodske, een laboratorium in mijnstadje Toretsk, militairen en omwonenden.
Tot nu toe zijn de waarden van het grondwater aan de Oekraïense zijde van het front nog binnen de veilige marge. Maar gegevens van de andere kant van het front, waar de door Rusland gesteunde milities de dienst uitmaken, ontbreken grotendeels.
Luister vanavond en morgen om 19.00 uur naar de tweeluik over de Donbass in Bureau Buitenland op NPO Radio 1.
Gerelateerd
