Binnenland
NOS

Oud-NSB'er Jacob Luitjens overleden

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Oud-NSB'er Jacob Luitjens overleden

Oud-NSB'er Jacob Luitjens, ook wel bekend als de Schrik van Roden, is woensdag op 103-jarige leeftijd overleden. Trouw-journalist Maarten van Gestel maakte een podcastserie over Luitjens en vertelt erover in het NOS Radio 1 Journaal.

Video niet beschikbaar

Luitjens werd in de jaren tachtig een van Nederlands meest gezochte collaborateurs. Al voor de Tweede Wereldoorlog was hij een fanatieke NSB'er. In 1944 werd hij lid van de Landwacht, nadat hij al eerder geprobeerd zich aan te sluiten bij de SS. "Luitjens was veearts en probeerde in de periode voor de Tweede Wereldoorlog boeren in Roden te bekeren tot het NSB-gedachtengoed." vertelt Van Gestel in de uitzending.

Tijd in Canada

In Noord-Nederland kwam Luitjens bekend te staan als een wrede landwachter. Hij spoorde vele onderduikers en verzetsstrijders op en stuurde mensen naar een villa in Drenthe waar ze gemarteld werden. Ook was hij betrokken bij twee moorden.

In 1946 ontsnapte hij uit kamp Westerbork en sloot hij zich aan in Duitsland bij mennonieten. Met hulp van deze gelovigen wist hij uiteindelijk te vluchten naar Paraguay. In 1948 werd bij verstek veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, maar het duurde nog lang tot hij werd opgespoord.

In 1961 emigreerde hij naar Canada waar hij hoogleraar en botanicus werd. In 1982 werd hij definitief opgespoord door journalist en nazi-jager Jack Kooistra, vaak de Friese Simon Wiesenthal genoemd. Een uitleveringsverzoek leverde echter niets op.

Luitjens verloor in 1991 de Canadese nationaliteit vanwege leugens over zijn verleden en werd in 1992 uitgewezen naar Nederland. De rechtbank in Assen veroordeelde hem tot een gevangenisstraf van twee jaar en vier maanden. Hij zat zijn straf uit in Groningen. Zijn vrouw en kinderen bleven in Canada achter.

De Schrik van Roden

Van Gestel ontdekte bij het maken van de podcast dat Luitjens nog leefde en in Friesland woonde. In april van dit jaar blikte hij samen met Trouw terug op de podcast en de reacties.

Luitjens nam zelf contact op met de redactie en vertelde onder meer dat hij klaar was om te sterven. Hij stelde dat hij afstand had genomen van zijn denkbeelden, maar veerde volgens Trouw ook op toen hij zijn idealen van het nationaalsocialisme opsomde.

Oud-NSB'er Jacob Luitjens, de Schrik van Roden, overleden

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie