De zalm zwemt terug naar Nederland

Verbeterde waterkwaliteit

De zalm trok vanaf de zoute zee het zoete water, de rivier op, om zich voort te planten op de grens met Duitsland en in de Duitse Eifel. In de jaren '60 van de vorige eeuw is de zalm uit Nederland door overbevissing en vervuild water verdwenen.

Maar, sinds 2015 zijn bij de vistrap bij het Duitse Iffezheim 142 zalmen geteld. Dat is meer dan het record uit 2002 toen er 103 werden geteld. Deze bescheiden groei komt waarschijnlijk doordat de waterkwaliteit in de Rijn werd verbeterd dankzij een Europees programma en dat heeft zijn vruchten afgeworpen.

Migratieroutes van vissen veel blokkades

De migratieroutes van vissen door Nederland worden gehinderd door nogal wat blokkades. Stuwen en andere dammen zorgen voor veel hinder. Op tal van plaatsen is daar al wat aan gedaan, door middel van vistrappen. Voor een trekvis als de zalm is het namelijk essentieel voor hun voortplanting om tussen zoet en zout water te zwemmen.

Nu binnenkort de Haringvlietsluizen op een kier worden gezet, wordt een toename van het aantal terugkerende zalm verwacht omdat de vissen dan vanuit het Haringvliet gemakkelijker de Maas zullen kunnen vinden. Door de opening wordt de Noordzee beter met de Rijn en Maas verbonden en dat is cruciaal voor vissen als de zalm.

De Roer

De Roer is één van de soortenrijkste rivieren van Nederland. Waterschap Roer en Overmaas heeft de laatste twee knelpunten in de Roer opgeheven door twee nieuwe vistrappen aan te leggen: één in de Hambeek en één bij de ECI waterkrachtcentrale in de Roer in Roermond. Het doel is om één toegankelijk riviersysteem te maken vanaf de Noordzee tot in de zijbeekjes van de Roer in Duitsland.

Op dit moment zijn er meer dan 20 jaar vrijwilligers met man en macht bezig om de kansen voor de zalm te vergroten. Bij de ECI waterkrachtcentrale Roermond is een vistrap gemaakt, er worden zalmeitjes opgekweekt en uitgezet, en dagelijks worden vissen gemonitord.

Wist je dat...

...als de Europese zalm 5 jaar oud is zwemt hij vanuit zee terug de rivier op. Na het afleggen van duizenden kilometers bereikt de vis de paaigronden. Tijdens de trek gaat de zalm er anders uitzien. Dit is het opvallendst bij de mannetjes.

De mannetjeszalm verandert van zilverkleurig naar alle kleuren van de regenboog. De kaken worden een soort uitstekende strijdbijlen. De ingewanden krimpen en de geslachtsorganen ontwikkelen zich. Een mannetje maakt dit spektakel maar één keer mee in z'n leven. Hij overlijdt na de paring. Maar zelfs na het leggen van 26.000 oranje eitjes overleven de meeste vrouwtjes de eerste keer nog wel.

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter.