Kinderrechten staan onder druk door coronacrisis, ook in Nederland

Vandaag wordt de KidsRights Index 2020 gepubliceerd. Deze brengt jaarlijks in kaart hoe het ervoor staat met kinderrechten in 182 landen. "Ik denk dat we door de coronacrisis zeker 10 jaar terug gaan in de tijd wat de rechten van kinderen betreft", zegt Marc Dullaert, voormalig kinderombudsman en oprichter van de internationale organisatie KidsRights, bij EenVandaag.

Geen prioriteit

Dit jaar blijkt dat praktisch alle landen te weinig budget beschikbaar stellen voor kinderrechten. Hierdoor gaat het op wereldwijde schaal mis op het gebied van bescherming, gezondheid en onderwijs voor kinderen.

"Aandacht voor kinderrechten is meer dan ooit nodig. Maar het heeft momenteel simpelweg geen prioriteit. Zolang de aandacht van overheden vooral uitgaat naar het op peil houden van de zorgsector en economie, is het maar zeer de vraag of die aandacht er ook komt", waarschuwt Dullaert.

IJsland bovenaan

In de rangschikking van de KidsRights Index 2020 staat IJsland bovenaan als het land waar kinderrechten het beste zijn gewaarborgd, gevolgd door Zwitserland en Finland. Nederland bezet de zesde plek.

Onderaan de lijst staan Tsjaad, Afghanistan en Sierra Leone. Grote zorgen zijn er daarnaast over de gevolgen van de aanhoudende instabiliteit voor rechten van kinderen in landen als Syrië en Venezuela.

300.000 kinderen in Nederland in armoede

Ook Nederland laat steken vallen: "Ons land staat op de zesde plaats van de KidsRights Index", zegt Dullaert. "Dat is zeker een goede plek, maar dat zijn we ook verplicht aan onze welvaart. We zijn tenslotte een van de rijkste landen ter wereld."

Toch is in de afgelopen jaren het aantal kinderen in gezinnen die van een minimum moeten rondkomen gelijk gebleven, en dat steekt Dullaert. "Er leven in Nederland zo'n 300.000 kinderen in armoede en dat cijfer wordt maar niet kleiner."

Coronacrisis zorgt voor ongelijkheid

Deze grote groep kinderen en jongeren heeft het extra zwaar door de coronacrisis. "Thuisonderwijs pakt voornamelijk positief uit voor scholieren met hoogopgeleide, relatief welgestelde ouders. Deze manier van onderwijs leidt daarom tot meer ongelijkheid voor kinderen die minder privileges hebben."

Ook op het gebied van huiselijk geweld stijgt het risico voor grote groepen kinderen vanwege de intelligente lockdown en quarantainemaatregelen.

Honderden leerlingen nog niet terecht

De lockdown heeft er in Nederland voor gezorgd dat duizenden kwetsbare basisschoolleerlingen uit beeld zijn geraakt. Het ging om meer dan 5000 kinderen die tijdelijk niet te vinden waren. Nog steeds zijn zo'n 500 leerlingen niet terecht. Dullaert vraagt zich af waar deze kinderen gebleven zijn. "Docenten en leerplichtambtenaren doen hun best, maar ze kunnen dit niet alleen oplossen. Ze kunnen niet blijven bellen, mailen of aankloppen bij gezinnen."

Dullaert pleit er daarom voor om zo snel mogelijk een veiligheidsonderzoek uit te voeren naar deze kinderen. "Als honderden scholieren niet te traceren zijn, is dat een zaak die je bij het ministerie van Justitie en Veiligheid moet neerleggen. Dan is er écht iets aan de hand en moet er gekeken worden waarom al deze kinderen van de radar verdwijnen. Zeker met het oog op een mogelijke tweede golf van COVID-19."

Sluiting scholen

Ook internationaal leidt de sluiting van scholen tot zorgen. Scholen waren of zijn tijdelijk gesloten in 188 landen. Dat heeft gevolgen voor meer dan 1,5 miljard kinderen. In veel landen betekent het onder meer een stop van schoolmaaltijden. Veel kinderen in deze landen zijn afhankelijk van maaltijden op school.

Er zijn niet alleen problemen met het sluiten van de scholen, maar ook de grote druk op de gezondheidszorg speelt mee. Hierdoor zijn veel vaccinatieprogramma's tijdelijk gestopt. Mensen worden niet meer ingeënt tegen ziektes als malaria en polio. Dat kan per jaar zo'n 300.000 extra sterfgevallen bij kinderen met zich mee brengen.

Discriminatie

De KidsRights Index 2020 laat ook verontrustende cijfers zien wat betreft discriminatie, een van de belangrijkste punten van het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties.

Het rapport waarschuwt dat de discriminatie van meisjes wereldwijd een grote zorg blijft. In 91 van de 182 onderzochte landen hebben meisjes niet dezelfde rechten als jongens. Onder meer op het gebied van erfrechten, toegang tot onderwijs en ongelijkheid in wetten.

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 16 en 17 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.