Rekenkamer: kosten voor asielopvang al 23 jaar te laag ingeschat

'Enorme uitschieter'

Vorig jaar was een extreme uitschieter. Er was 500 miljoen euro begroot, maar de opvang kostte uiteindelijk 1,5 miljard. Maar ook in bijna alle andere jaren vielen de kosten hoger uit dan op Prinsjesdag was begroot. "2022 was inderdaad een uitschieter. Het is met name een kwestie van realistisch budgetteren. Het gekke hieraan is dat het niet soms laag en soms hoog is, maar het is eigenlijk consequent te laag", zegt Barbara Joziasse van de Algemene Rekenkamer.

De Rekenkamer deed het onderzoek op eigen initiatief, aldus Joziasse: "Ik denk dat iedereen de beelden in Ter Apel wel gezien heeft, we zien die crisisopvang voor asielzoekers elke keer weer terug. Dus we zijn gaan kijken welk probleem hieronder ligt."

Crisisopvang

Tussen het schatten van de asielinstroom en het vaststellen van het budget zit veel tijd, gemiddeld zo'n veertien maanden. "Intussen verandert de wereld", zegt Joziasse. "Het kan zijn dat er ergens een oorlog uitbreekt en de instroom hoger wordt of dat de uitstroom naar sociale huurwoningen tegenvalt."

Door te lage prognoses moest afgelopen jaren veel worden uitgeweken naar tijdelijke plekken in de noodopvang en de crisisnoodopvang. Die zijn veel duurder, en vaak ook van mindere kwaliteit. "Bij afschaling gaan de lege bedden weg, en er is geen reservecapaciteit om uit te breiden, dus het COA komt dan weer terecht bij de noodopvang. Waar het ze dan tegenaan lopen is dat er onder grote druk ruimte gevonden moet worden, dat kost geld."

Op basis van de eerste facturen zegt het COA dat de prijs voor een plek in de crisisnoodopvang zo'n 150 tot 200 euro per nacht is, daar zitten dan ook de kosten voor personeel en voedsel bij in. Ter vergelijking: een gewoon bed in een asielzoekerscentrum kost het COA ongeveer 70 euro per nacht (inclusief voorzieningen).

Justitie erkent in brieven aan het COA dat het budget onvoldoende is maar zegt dat het zelf niet genoeg geld krijgt van het ministerie van Financiën.