'Geef mantelzorgwoningen ruim baan': 'vertrouwen' is het sleutelwoord

In de Telegraaf was te lezen dat de organisaties berekend hebben dat er potentie is voor zo'n honderdduizend mantelzorgwoningen als regels soepeler zouden zijn. Maar gemeenten werpen barrières op omdat zij misbruik van de vergunningen vrezen.

Linke soep

Gemeenten zijn bang dat mensen mantelzorgwoningen na overlijden van de hulpbehoevende persoon laten staan voor verhuur. "Het is natuurlijk linke soep dat alles na sterven van oma in de verhuur gaat", zegt cabaretier Erik van Muiswinkel. Zelf is hij alvast aan het kijken of hij een pre-mantelzorgwoning kan regelen voor over een jaar of vijftien, wanneer hij en zijn vrouw mogelijk wél hulp behoeven.

Tekorten

Er zijn altijd goede redenen tot regels volgens Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant. "Maar nu zijn er urgentere problemen." Klok wijst op het woningtekort en het feit dat veel ouderen in grote huizen blijven wonen, aangezien veel verzorgingstehuizen gesloten zijn. "Als mensen samen willen wonen, zou dat juist gestimuleerd moeten worden."

Worsteling

Luisteraar Jeroen van der Bijl is bezig met het kopen van een pre-mantelzorgwoning voor zijn schoonouders en loopt ertegenaan dat de gemeente welwillend is, maar geen kaders voor regelgeving heeft. "Ze moeten nog wennen aan het idee. Wij hebben geduld en ik heb ook voorbeelden gestuurd van andere gemeentes, maar het duurt lang."

Iemand die dit soort mantelzorgwoningen bouwt, is Leendert Bom van Zorgbouw Zuidwest. Zijn bedrijf regelt alles voor de aanvrager. Hierin merkt Bom veel verschillen per gemeente op. "We zien verschil in maximum vierkante meters die gebruikt mogen worden. Maar het grote verschil zit 'm in de interpretatie van de voorwaardes", zegt Bom. "In buitengebieden mag er vaak vergunningvrij gebouwd worden, maar in het binnengebied zijn omgevingsvergunningen nodig. Er is een groot verschil hoe soepel gemeentes hiermee omgaan."

Het sleutelwoord

"Mensen bouwen niet zomaar een mantelzorgwoning in hun tuin", zegt Gisder-Visser van kennisinstituut Movisie. "Het is vaak op het moment dat het écht nodig is of zelfs al te laat. Daarnaast is het hartstikke duur." Gisder-Visser stelt dat onze samenleving in een transformatie zit, waarbij het nodig is om mensen die anderen willen helpen te stimuleren en het voor hen makkelijker te maken. "Van iedere regeling wordt misbruik gemaakt. Dat kun je niet voorkomen", zegt Gisder-Visser. "Maar we dienen niet van misbruik uit te gaan, maar van vertrouwen."

De wethouder van gemeente Peel en Maas, Rob Wanten, is vóór het versoepelen van regels voor mantelzorgwoningen. Zijn tip aan gemeenten en het kabinet: "Probeer procedures zo kort en eenvoudig mogelijk te houden. Landelijke regels zouden echt handiger zijn." Binnen zijn gemeente gaat men uit van gesprekken met zowel mantelzorger als hulpbehoevenden. "Vertrouwen is hierbij het sleutelwoord."