Op het gloednieuwe eiland Hunga Tonga krioelt het al van het leven

"We giechelden als schoolkinderen", schrijft NASA-onderzoeker Dan Slayback over zijn bezoek aan Hunga Tonga. De opwinding bij onderzoekers was groot toen bleek dat het piepjonge eiland al een thuis was voor sternvogels, kerkuilen en roze bloemen in bloei.

"Dat is begonnen met de vogels", vertelt ecoloog Wieger Wamelink in NOS Met het Oog op Morgen. Voor trekvogels is Hunga Tonga een veilige rustplaats zonder natuurlijke vijanden. "Die hebben daar heerlijk gezeten. In de poep die ze achterlaten, zitten zaadjes en die zijn gaan ontkiemen. Daar komen de planten van."

De asregen heeft gezorgd voor een grijzig landschap met veel sleuven. Een groot binnenmeer verraadt de locatie van de vulkaankrater. Er is ook een soort strand dat bestaat uit een kleiachtige substantie.

Mars

Het ontstaan van leven op het eiland is interessante materie voor Wamelink. Hij is namelijk ook 'ruimtetuinier' en houdt zich bezig met de mogelijke groei van planten op Mars en op de maan.

"Je ziet op Mars structuren die lijken op dit eiland. We weten van Mars vrij zeker dat er vroeger ook water is geweest. De bodem is hetzelfde en die gebruiken wij om te kijken of daar planten kunnen groeien."

Op Mars is er voor zover bekend geen enkel leven en dat was er op Hunga Tonga ook niet. "Dat is interessant: hoe gaat dat? Welke planten en dieren en welke niet? En hoe snel gaat dat?" Omdat het eiland ongemoeid en maagdelijk leeg is gebleven, kunnen wetenschappers vrij nauwkeurig meten hoe snel dier- en plantensoorten zich verplaatsen.

Hunga Tonga ligt zo'n 65 kilometer ten zuiden van Nuku'alofa, de hoofdstad van het Polynesische koninkrijkje Tonga. Dat bestaat uit meer dan 170 eilanden en ligt 2000 kilometer ten noordoosten van Nieuw-Zeeland.

Levensduur

"Dat is trouwens ook van belang voor Nederlands onderzoek. Want hier wordt ook onderzoek gedaan naar hoe soorten zich van zuid naar noord bewegen door de klimaatverandering."

Heel lang zal de proeftuin voor Mars op aarde overigens niet blijven bestaan. Wetenschappers verwachten dat Hunga Tonga binnen dertig jaar weer wordt opgeslokt door de golven.

Wamelink zal het nieuwe eiland daarom niet met eigen ogen aanschouwen: "Dat lijkt me wel leuk. Maar het is ook ver weg en slecht voor het milieu om helemaal daar naartoe te vliegen. Er zijn daar ook uitstekende onderzoekers die dat werk ook kunnen doen."