Vakbonden achterhaald? 'Er is te weinig aandacht voor de jonge generatie'

Het aantal leden van vakbonden is de afgelopen tien jaar sterk gedaald, meldt het Centraal Bureau Statistiek. Oud-PvdA-leider Hans Spekman wijt dat mede aan de focus van de vakbonden. "Er is te veel aandacht besteed aan pensioenen en te weinig aan de jongste generatie en hun onzekere arbeidsbestaan."

Tien jaar geleden hadden de vakbonden nog 1,9 miljoen leden, nu zijn dat er nog 1,6 miljoen. Het merendeel van de niet-leden zegt dat ze er simpelweg nooit over nagedacht hebben.

Vakbonden gericht op betalende leden

Martin Piekaart van Alternatief voor Vakbond denkt dat het probleem van traditionele vakbonden ligt in de vertegenwoordiging van de sector. "Over het algemeen zijn de mensen die mee mogen praten een handjevol ouderen. Bij de pensioenafspraken komen ze in wezen op voor de mensen die nu met pensioen zijn. De flexwet is geaccepteerd waardoor veel mensen nu met flexcontracten zitten, terwijl de achterban nog vaste contracten heeft. Het is niet raar dat mensen zich niet aangesproken voelen."

PO in actie werd enkele jaren geleden mede-opgericht door Jan van de Ven om de hele groep een stem te geven, niet alleen de betalende leden. "De vakbonden hebben enorm veel oog voor de belangen van oudere werknemers, omdat dat een grote groep is van het ledenbestand."

Afstand tot de werkvloer

"Wij kwamen vanuit de klei, vanuit de klas. Leraren die voor de belangen van leraren zijn opgekomen." Niet alleen de focus op oudere werknemers, ook de organisatiestructuur is volgens Van de Ven een groot probleem. Voor hem zijn de traditionele vakbonden vooral te geïnstitutionaliseerd en staan de bestuurders te ver van de werkvloer af.

"Vorig jaar probeerden we met de hele publieke sector een staking te organiseren met de FNV. Toen kwamen we erachter hoeveel overlegstructuren er zijn." Ook binnen het onderwijs zitten er te veel verschillende vakbonden aan tafel, tegenover één sterke vertegenwoordigde werkgever. "Eerst moeten die vier of vijf partijen op één lijn komen, dat maakt onderhandelingen lastig."

Gezamenlijke actie nodig

FNV vakbondsvrouw Linda Vermeulen denkt dat vakbonden nog altijd waarde hebben. "Als er geen vakbond is, dan is er geen democratie, dan is er geen inspraak." Concreet noemt ze het voorbeeld van een beoordelingssysteem voor werknemers van de Bijenkorf dat werd afgeschaft. "Als er wel een vakbond is, dan kun je dit soort verbeteringen bereiken. Het is belangrijk dat mensen daar weer van doordrongen raken."

Spraakmakers Community

Wil je niet alleen luisteren naar NPO Radio 1 maar ook meepraten en je verhaal delen? Meld je dan aan voor de Spraakmakers Community Samen maken wij betere radio! Ben je benieuwd naar de uitslag van de stelling van vandaag? Kijk dan op Stand.nl