Hoe het 'mysterieuze virus' aids in de jaren tachtig plotseling opdook

Vandaag start in het Amsterdamse stadsarchief de tentoonstelling 'Aids in Amsterdam'. "Heel confronterend", vindt Reina Foppen van de tentoonstelling. "Het brengt mij terug naar een tijd die heel surrealistisch was. Er gingen zo veel jonge mensen dood", vertelt ze in NOS Met het Oog op Morgen. Foppen raakte eind jaren '80 zelf geïnfecteerd.

Over aids was de eerste jaren weinig bekend maar één ding was duidelijk: De ziekte greep snel om zich heen. "Het duurde niet lang voordat we door hadden hoe groot dit ging worden", vertelt arts Sven Danner. Hij speelde een belangrijke rol bij de aanpak van het virus.

Totale onbekendheid

Voor Danner en zijn collega's was bijna elk aspect van aids/hiv nieuw. "De ziekte was totaal nieuw, het mechanisme van aids was totaal nieuw en de manier waarop de patiëntengroep zichzelf organiseerde was helemaal nieuw."

Wat hem het meest is bijgebleven aan die jaren? "Het was een hele grimmige periode want bijna iedereen die geïnfecteerd raakte, ging op korte tot middellange termijn dood."

Lege handen

Foppen zelf had in die tijd wel van aids/hiv gehoord maar bracht het niet met haar eigen leven in verband. "Ik was 25 en had een vrij saai, normaal leven. Ik had nooit verwacht dat mij dit zou overkomen." Toch raakte ze besmet via haar vriend in Spanje. "Hij gebruikte drugs, dat was daar heel normaal in het weekend. Zoals het pilletje nu, was het toen een spuitje."

Haar vriend en bijna al haar kennissen uit die periode overleden aan het virus. En dus ging Foppen in 1995 met lege handen terug naar Nederland.

Een jaar later keurde minister Els Borst van Volksgezondheid onder druk van patiënten het gebruik van combinatietherapie versneld goed. Danner: "Voor die tijd was het een kwestie van alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat je patiënten bleven leven, totdat er een goede behandeling was. Dat lukte slechts bij enkelen."

Foppen haalde het wel en leeft inmiddels dertig jaar gezond met aids. "Ik heb heel erg geluk gehad dat dat voor mij op tijd was."