'Loodvergiftiging leidt tot permanent hersenschade en lagere intelligentie'

In Nederland gaat het om maar liefst bijna 60.000 kinderen. Wanneer er minimaal vijf microgram lood in het bloed zit, wordt gesproken van een loodvergiftiging. Vooral zwangere vrouwen, baby's die met de fles worden gevoed en kinderen tot zeven jaar lopen risico als ze langdurig aan lood worden blootgesteld.

Hoe komt lood in ons drinkwater terecht?

Van der Blom, vakspecialist sanitaire technieken van branchevereniging Techniek Nederland: "Voor 1960 werden er heel veel loden waterleidingen gebruikt. Het water komt in contact met de leidingwand en neemt dan heel voorzichtig kleine beetjes lood op."

In nieuwe waterinstallaties kan ook lood voorkomen, denk bijvoorbeeld aan nieuwe kranen met messing. Van der Blom: "Het is verstandig om bij nieuwe waterinstallaties het water de eerste drie maanden even een minuut door laat lopen voordat je het water drinkt. Zo voorkom je dat er lood via het drinkwater in je bloed komt."

Permanente hersenschade door loodvergiftiging

De Gezondheidsraad doet de aanbeveling om maximaal vijf microgram lood per liter water in het drinkwater te hebben. Volgens Van der Blom is alles wat je binnenkrijgt aan zware metalen niet goed.

Baby's en kinderen tot zeven jaar lopen het meeste risico op gezondheidsschade. Zij kunnen permanente hersenschade oplopen, wat kan leiden tot leer- en gedragsproblemen en een lagere intelligentie. "Loodvergiftiging heeft een negatief effect op de hersenontwikkeling. Het kan vijf IQ-punten schelen", zegt Van der Blom.

Ook op latere leeftijd is te veel lood in het bloed een boosdoener. Het kan leiden tot chronische nierziektes en een grotere kans geven op hart- en vaataandoeningen.

Ook zwangere vrouwen worden gewaarschuwd. Van der Blom: "Het is vooral voor het ongeboren kind gevaarlijk. Hoe kleiner het kind is, hoe groter het percentage loodopname en hoe schadelijker. Dat is zeer slecht voor de ontwikkeling van het kind."

Hoe kom je erachter of er lood in jouw drinkwater zit?

Als je huis na 1960 is gebouwd, dan is er niets aan de hand. Is jouw huis van voor die tijd? Dan kun je volgens Van der Blom redelijk makkelijk herkennen of jouw leidingen van lood zijn.

Dit doe je bij de watermeter. "Lood heeft een grijze kleur en is vaak dikker dan een 'normale' waterleiding. Geef met een lepel een tik op de waterleiding. Klinkt hij dof? Dan is de kans groot dat het om een loden leiding gaat."

Ook zijn er verschillende tests beschikbaar om te achterhalen of er lood in je drinkwater zit. Dit doe je door 's morgens, als het water minimaal zes uur stil heeft gestaan, een liter water af te tappen met een fles en deze op te sturen naar een laboratorium. Dit kan bijvoorbeeld via loodinwatertesten.nl. Op de website staat welke stappen je hiervoor moet doorlopen.

De test kan aantonen of er lood in je water zit, maar de mate waarin en hoe schadelijk het is voor de gezondheid is moeilijk te achterhalen.

Wat kun je doen tegen loden leidingen?

Wanneer je erachter bent dat je loden leidingen hebt, kun je deze leidingen het beste zo snel mogelijk laten vervangen. De GGD adviseert om niet meer uit de loden leidingen te drinken. Je kunt dan het beste water halen bij een openbaar tappunt of waterflessen in de winkel kopen.

De kosten van het vervangen van een waterleiding hangen af van verschillende factoren: hoe complex het is om de waterleiding te vervangen en een nieuwe waterleiding aan te leggen? Is het een groot of klein huis? Mag het zichtbaar of moet het in de wand worden weggewerkt?

Tussen 1999 en 2005 werd een subsidie aangeboden om loden leidingen te vervangen. Van der Blom: "Er is toen ook veel vervangen, maar veel loden waterleidingen lopen onder de vloer, tussen de vloer en dan is het lastig om die loden waterleidingen te vervangen. Dat zijn dan ook vaak de leidingen die er nu nog zitten."

Dit is het moment

Volgens Van der Blom is de eigenaar van het pand verantwoordelijk voor de leidingen. "Het is een ernstig gebrek en als je verhuurder of de woningcorporatie weigert de leidingen te vervangen, kun je een huurkorting van vijftig tot zestig procent krijgen."

De overheid moet meer bekendheid over dit probleem geven richting de burger, zegt Van der Blom. Ook de gemeenten en scholen hebben een belangrijke taak om de loden waterleidingen te vervangen. "Scholen zijn nu leeg. Dit is hét moment om de loden leidingen te vervangen."

Benut deze periode, zegt Van der Blom, want zo zorgen we ervoor dat de overlast tot een minimum beperkt blijft. "Onze gezondheid is heel belangrijk en we moeten er alles aan doen om dat zo te houden."

Stax&Toine

Het middagmagazine Stax&Toine hoor je van maandag tot en met donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur. Dionne Stax en Toine van Peperstraten nemen de luisteraar op een ontspannen eigenzinnige manier mee door het nieuws van de dag en spreken met gasten die iets bijzonders gaan doen. Muziek en lifestyle spelen een belangrijke rol in het programma.