'Onze Belastingdienst was één van de beste ter wereld'

Toen Van Eijck in 2002 in het kabinet-Balkenende I staatssecretaris van Financiën was, behoorde de Belastingdienst tot een van de beste ter wereld. "We stonden op nummer één of twee op de wereldranglijst." Na de toeslagenaffaire, falende ICT-systemen en nog meer zwarte lijsten voor potentiële fraudeurs, is daar nog weinig van over.

Waar ging het mis?

Het ging volgens Van Eijck mis door en combinatie van factoren. "Dat de toeslagen onder de Belastingdienst gingen vallen, is in mijn ogen funest geweest. De Belastingdienst had nooit een uitkerende instantie moeten worden."

Daarnaast veranderende volgens Van Eijck de mentaliteit van de dienst na een reorganisatie. "Er vond een cultuuromslag plaats waarin er geen open en transparante houding meer werd gevraagd." Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de opsporing van fraude zo belangrijk gemaakt werd, dat medewerkers de menselijke maat uit het oog verloren.

De burger deugt

"Vroeger was het uitgangspunt: de burger deugt", aldus Van Eijck. "Je gaat uit van het goede en als het niet deugt pakken we mensen hard aan. Het moet niet worden omgedraaid." Van Eijck wil dat de klant weer centraal komt te staan en hij heeft daar ook ideeën over.

Toeslagen eruit

Het volgende kabinet moet wat hem betreft flink aan de bak. Om te beginnen moet de Belastingdienst alleen nog maar innen. "De toeslagen moeten eruit." Zorg- huur- en kinderopvangtoeslag moeten door andere instanties worden geregeld.

De kinderopvangtoeslag is in zijn ogen het "rondpompen" van geld. "Als je dat direct had gegeven aan de kinderopvang, dan ben je minder geld kwijt en is het veel efficiënter en effectiever."

Extra geld en mensen

Het idee van innen en uitkeren ontstond vanuit het idee dat de Belastingdienst inzage heeft in alle gegevens van een persoon. Van Eijck: "We hebben het resultaat gezien: het werkt niet."

De dienst werkt met falende ICT-systemen. Een nieuw kabinet moet extra geld uittrekken om deze falende infrastructuur te herstellen. Ook moet er meer en goed opgeleid personeel aangenomen worden. Belastingambtenaren zijn ambachtslieden, volgens Van Eijck. "Dat zijn echt toppers. Het wordt tijd dat we weer voor die mensen kunnen klappen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.