Pinnen, bellen, appen: wat is het plan B als alle digitale systemen uitvallen?

Toen onderwijshistoricus en Spraakmaker Pieter Slaman zijn boodschap niet kon pinnen vanwege een storing, vroeg hij zich af: wat als alle verbindingen platliggen en we helemaal niet meer kunnen betalen. Of als alle overheidsdiensten onbereikbaar zijn omdat het internet- en belverkeer platligt. Spraakmakers zocht het voor hem uit. Over deze en andere vragen wordt gelukkig nagedacht door Corien Prins, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en hoogleraar Recht en Informatisering.

Digitale ontwrichting

Al in 2019 schreef de WRR een rapport over digitale ontwrichting en hoe we ons kunnen voorbereiden. De WRR adviseert overheid en bedrijven na te denken over zo’n plan b en alternatieven. "Er moet A, een plan B zijn. Hebben organisaties nagedacht over een plan als alles plat gaat en wat is dat dan. Heb je een eigenstandige applicatie of een papieren variant?"

Volgens Prins moet er flink geïnvesteerd worden in veiligheid aan de voorkant, maar moet er ook een instantie zijn waar je heen kunt als de digitale brand uitbreekt. "Wie bel je en wie neemt er dan op?" Ze denkt dat binnen overheid en bedrijven duidelijk moet zijn naar wie je toegaat als de digitale pleuris uitbreekt. Weet waar je IT afdeling zit en voor de overheid: informeer organisaties aan de voorkant wat ze moeten doen.”

Wat kun je zelf doen?

Naast overheid en bedrijfsleven, moeten ook burgers zélf een plan B hebben. "Denk er eens over na hoe het leven eruit ziet zonder digitale wereld en stel dan voor jezelf vast van welke zaken je niet 100 procent digitaal afhankelijk wilt zijn."

Concreet kan dit betekenen dat je altijd wat cash geld in huis hebt voor wanneer het betalingsverkeer uitvalt. Of dat je een printje maakt van je medicijngebruik. Zelf heeft Prins ook voorzorgsmaatregelen getroffen. "Ik heb nog steeds een ouderwets boekje met adressen."