Een helpdesk om crisis jeugdzorg het hoofd te bieden

Lisa Westerveld en Martin Wörsdörfer schreven in het AD een opiniestuk waarin zij minister Hugo de Jonge (CDA, Volksgezondheid) oproepen om op korte termijn knelpunten in de jeugdzorg aan te pakken.

Ze schrijven: "Jongeren met de meest complexe psychische aandoeningen worden van het kastje naar de muur gestuurd. Vaak staan ze maanden, soms jaren, op een wachtlijst."

De Kamerleden lieten zich inspireren door Lijm de Zorg, een manifest van hulpverleners en patiënten die de noodklok luiden over de crisis in jeugdzorg en GGZ. Charlotte Bouwman, die kampt met zware psychische problemen en aan het manifest meeschreef, zat vandaag voor de vijfde maandag achtereen bij het ministerie van VWS.

Bouwman kampt al jaren met complexe psychische problemen en suïcidale neigingen en wil een geschikte behandelplek voor haar en vele anderen die in dezelfde situatie zitten.

Onderdeel van het 'doorverwijscircuit'

"Ik voel mij onderhand onderdeel van het doorverwijscircuit", zegt Lisa Westerveld in De Nieuws BV. Ze beschrijft hoe veel jongeren haar mailen, omdat ze weten dat zij zich als Kamerlid met jeugdzorg bezighoudt. "Elke dag krijgen we opnieuw casussen binnen. Soms stuur ik ze door naar onze gemeenteraadsleden, want jeugdzorg ligt bij de gemeente."

Westerveld: "Maar je krijgt ook ongelofelijk veel berichten binnen van jongeren die al tig afwijzingen hebben gehad, die zulke grote problemen hebben en nu geholpen moeten worden. Ik denk weleens: leeft deze persoon over een week nog wel, als ik lees wat er allemaal aan de hand is."

Volgens het GroenLinks-Kamerlid gaat het dan vaak over jongeren met een complexe problematiek. "Ze hebben bijvoorbeeld te maken gehad met seksueel misbruik en naar aanleiding daarvan zichzelf gaan snijden, of een posttraumatische stressstoornis ontwikkelen."

Helpdesk

Er moet een helpdesk komen, vinden de Kamerleden, een loket waar jongeren en hun ouders terecht kunnen als ze op zoek naar hulp het spoor bijster raken. VVD'er Martin Wörstdörfer vindt het een belangrijke taak voor de helpdesk dat doorverwijzingen kloppen.

Hij ziet het liefst dat iemand die instellingen en verschillende behandelingen goed kent en weet waar jongeren met bepaalde problemen het beste terecht kunnen. "Er is iemand nodig die weet wat er aangeboden wordt en dat een jongere niet op de volgende wachtlijst staat en na twee maanden dagen een intake krijgt en hoort: voor ons ben je te complex", aldus Wörstdörfer.

In de uitzending reageert kinderpsychiater Robert Vermeiren, directeur patiëntenzorg bij Curium-LUMC. Een instelling waar jongeren met de zwaarste problematiek worden behandeld. "Kinderen worden doorgestuurd bij forse eetproblematiek, automutilatie, of suïcide. Doordat het bij ons zo druk is, zitten de agenda's van mijn medewerkers van 's ochtends tot 's avonds bomvol. Aan die mensen kan ik niet vragen om er nog een intake bij te doen."

Vermeiren vindt een helpdesk geen gek idee, maar wijst erop dat dat het geen oplossing is voor de dieper liggende problemen bij jeugdzorg: "Na die intake is er intensieve behandeling nodig, en niet zomaar een uurtje."

Wachtlijsten

Minister De Jonge zegde in november toe dat hij het stelsel gaat aanpassen. Zo wil hij de jeugdzorg, die in 2015 naar de gemeenten werd overgeheveld, meer regionaal gaat samenwerken en ervoor zorgen dat het grote personeelsverloop wordt ingetoomd. Maar een stelselwijziging zal enkele jaren in beslag nemen.

Kamerleden Westerveld en Wörstdörfer hebben de minister meermaals verzocht om inzicht te verschaffen in wachtlijsten en wachttijden. Want, is hun opvatting, hoe kun een stelsel aanpassen als je dat inzicht niet hebt en niet weet hoe groot de problemen zijn.

Omdat de minister die informatie niet wil opvragen bij de gemeenten, willen Westerveld en Wörstdörfer van instellingen zelf weten hoe hun wachtlijsten ervoor staan.

Versnippering door decentralisatie

"Het is niet eens meer duidelijk hoeveel hulp er beschikbaar is. Er is niemand die weet hoeveel bedden voor kinderen van een bepaalde leeftijd", zegt kinderpsychiater Vermeiren. Volgens hem is het overzicht sinds de decentralisatie versnipperd. Op de vraag hoeveel kinderen bij Curium-LUMC op de wachtlijst staan, kan Vermeiren zeggen dat hij die kan tellen, maar daar plaatst hij wel serieuze kanttekeningen bij.

Vermeiren: "Het zijn soms kinderen, het zijn soms adolescenten, soms kinderen met een trauma of autisme. We hebben daar weer andere experts voor nodig. In die zin wisselt de wachtlijst heel sterk. Pas als iemand binnenkomt, bij de intake, dan pas kunnen we inschatten welke hulp nodig en hoe intensief die moet zijn. Dan hebben we nog de wachttijden erna."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.