Zonnestorm in Nederland: 'Het kan maatschappij-ontwrichtend zijn, maar niet vanavond'

"De zon, onze meest nabije ster", legt Brentjes uit, "staat een flink eind van ons vandaan. Wij denken altijd dat de ruimte leeg is, maar die is lang niet zo leeg als wij denken. Er is een continue wind van deeltjes die van de zon naar de aarde komt. Als we praten over een zonnestorm is er met die wind iets aan de hand; is-ie extra snel of extra dicht. Dan beïnvloedt hij bijvoorbeeld het magneetveld van de aarde."

Zo'n zonnestorm als degene die vanavond over de aarde trekt, bestaat dus uit stroom geladen deeltjes. Die deeltjes worden naar de noord- of zuidpool geleid. "Misschien dat wij daardoor het Noorderlicht zien", vertelt Brentjes. "Maar", vervolgt hij, "van doemscenario's is volstrekt geen sprake. We hebben het vandaag over een storm in de klasse G1 of G2, op een klasse van 5. Dan is er sprake van kleine effecten."

Stormpjes

'Stormpjes' als deze komen volgens hem nu bijna wekelijks wel voor. "De zon is nu heel erg actief: soms is het voor een paar jaar rustig op de zon en soms druk. Nu is het zo'n drukke periode." Maar hoe weten we dan dat zo'n 'stormpje' eraan zit te komen? "We hebben natuurlijk geen weerstations tussen de zon en de aarde", zegt Brentjes lachend. "We zien op de zon een gat in de atmosfeer zitten, waaruit een hele snelle stroom deeltjes naar de aarde komt. Dat zien we al een paar dagen en de verwachting is dat die deeltjes vandaag aan zouden komen. De intensiteit van het soort storm dat we vandaag hebben, valt reuze mee."

Toch kan een storm van de zwaarste categorie 'op ieder moment tijdens het zonnemaximum plaatsvinden'. "Bijna ieder maximum van de zon heeft wel zo'n storm", vertelt Brentjes. Het uitvallen van stroomnetwerken en satellieten die uit hun baan raken is dan de bovenkant. "De onderkant van de G5-klasse gebeurt iedere periode wel een paar keer. Er zijn zekere grote energie- of ruimtevaartbedrijven die zich daarop moeten voorbereiden. De extreme categorie met het uitvallen van de stroom; dat gebeurt eens in de 50 tot 200 jaar. Het kan zeker gebeuren, maar niet vanavond", sluit hij af met een knipoog.