Kanshebber Jan Wolkers Prijs: Dieren met toekomstplannen

Dieren met een goed geheugen

"Je moet de titel niet letterlijk nemen, alsof een dier die zich afvraagt wat hij op een bepaalde dag in de toekomst nou eens zal gaan doen", zegt Van der Helm. Tegelijk zijn er wel degelijk heel veel dieren die een goed geheugen hebben, en vervolgens ook conclusies trekken uit die herinneringen voor de toekomst. Zo zijn er vissen die heel goed kijken naar de territoriumgevechten van twee mannetjes, om zich vervolgens met een gerust hart bij één van die twee kemphanen in de buurt te begeven, omdat ze gezien hebben dat die als zwakste uit de strijd naar voren was gekomen.

Kea, de slimme papegaai

Een bijzonder plek in het boek van Van der Helm is gereserveerd voor de kea, een papegaaiensoort uit Nieuw-Zeeland. Volgens de auteur zijn deze vogels zo intelligent dat ze kunnen bedenken om een patatbakje uit een prullenbak te vissen en dat vervolgens mee te nemen een besneeuwde berg op om ermee te gaan sleeën.

Voorbeelden van slimme dieren zijn ook te vinden in bovenstaand filmpje. Een roek probeert bij het eten onderin de vuilnisbak te komen maar moet daarvoor eerst de zak helemaal omhoog trekken. Vervolgens vindt een ekster een oud stukje brood en maakt het wat smeuïger door het in water te dompelen. De eekhoorn weet het verborgen deurtje naar het vogelvoer te vinden. Een kauw is te zwaar om aan de vetbol te hangen en trekt hem daarom aan het draadje omhoog. Een gaai heeft ontdekt dat je het makkelijkst mieren kunt eten door er midden in te staan en ze vervolgens van z'n lijf te eten. En door een potje te laten vallen op de stenen kan de zwarte kraai bij het eten dat erin zit.

Jurycommentaar

Jury-lid Anneke Naafs zegt over Dieren met toekomstplannen: "Dit boek blijf je lezen, kun je wegleggen en terugpakken, en staat vol met fantastisch leuke anekdotes over dieren. Het gaat erover hoe dieren zich voorbereiden op wat even later gebeurt. Het is vlot en goed geschreven, een prachtig boek."

Jan Wolkers Prijs 2017

De Jan Wolkers Prijs is een initiatief van het Wereld Natuur Fonds, de Volkskrant en Vroege Vogels. De prijs bestaat uit 5.000 euro en een unieke tekening van Siegfried Woldhek die de auteur of het boek vereeuwigt. De jury van de Jan Wolkers Prijs bestaat uit Allard Stapel (Wereld Natuur Fonds), Karina Wolkers, Jean-Pierre Geelen (de Volkskrant) en Anneke Naafs (Vroege Vogels). De prijs wordt op zondag 15 oktober 2017 uitgereikt door Karina Wolkers, in een speciale uitzending van het BNNVARA NPO Radio 1-programma Vroege Vogels, live vanuit kasteel oud Poelgeest in Oegstgeest. De jury moest selecteren uit een zeer gevarieerd aanbod van o.a. wetenschappelijke werken, romans en veldgidsen.

Elke zondagochtend hoor je in Vroege Vogels op NPO Radio 1 nog meer over de natuur in Nederland en ver daarbuiten. Het programma wordt elke zondag uitgezonden tussen 7.00 en 10.00 uur.