5 vragen over de belastingontwijking van Pfizer: 'Niemand is er echt trots op'

1. Welke constructie gebruikt Pfizer?

Pfizer gebruikt waarschijnlijk een constructie waarbij een vennootschap in Nederland wordt neergezet die geen belasting hoeft te betalen, vertelt Smits. "Onder deze constructie worden alle buitenlandse dochters geplaatst. Deze Nederlandse vennootschap vraagt dan weer royalties aan deze dochterondernemingen die erg hoog zijn. Hierdoor worden geen winsten gemaakt en hoeft er in Nederland geen belasting te worden betaald."

2. Het is niet illegaal wat Pfizer doet, wat maakt het dan toch zo schimmig?

Het is vooral een gevoelskwestie, stelt Smits. "Niemand is er echt trots op, Pfizer geeft geen antwoord. En ook de Nederlandse regering geeft geen antwoorden waarom dit gefaciliteerd wordt." Het oorspronkelijke idee is dat deze constructie voor werkgelegenheid zorgt en een goed vestigingsklimaat oplevert, legt Smits uit. "Het heeft er waarschijnlijk ook mee te maken dat de Nederlandse regering dit als een soort PR ziet. In Nederland staan namelijk alle hoofdkantoren."

3. Welke kosten heeft Pfizer zelf gemaakt voor de productie van het vaccin?

Pfizer heeft ongeveer twee miljard geïnvesteerd in het vaccin, vertelt Smits. "Dat klinkt veel maar heel veel andere kosten worden gemaakt door universiteiten en academische ziekenhuizen, dat met belastinggeld wordt betaald."

4. Wat voor bedragen loopt de Nederlandse staat mis?

Welke bedragen Nederland precies misloopt is lastig te zeggen. "Het is lastig te bepalen wat Nederland zou ontvangen als alles netjes geregeld zou zijn, feit is dat Nederland geen belasting ontvangt. Het gaat in ieder geval om enorme bedragen, de brievenbus-bv maakt tussen de tien en twintig miljard dollar winst per jaar. Als je daar 25 procent vennootschapsbelasting over zou rekenen heb je het al snel over 2 miljard dollar per jaar."

5. Kan er iets tegen deze praktijken worden gedaan?

Van de Nederlandse staat hoeven we niet te verwachten, stelt Smits. "Ze zeggen altijd: 'We doen er wat aan en maken het eerlijker', maar in de praktijk valt dat heel erg tegen. Duitsland, Frankrijk en Italië zouden hier iets tegen moeten doen. Zij staan toe dat hun multinationals naar Nederland en Luxemburg afreizen." Pfizer geeft in een reactie aan dat het zich wereldwijd aan alle boekhoud- en belastingwetten houdt en alle verschuldigde belasting betaalt.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.