De PFAS-vervuiling van Chemours zit al 40 jaar in de doofpot: 'Schokkend'

Doofpot

“Ze wisten 40 jaar geleden al dat de stoffen die ze uitstoten zo supergevaarlijk waren en dat die kanker veroorzaken”, vertelt Joop Keesmaat. “Ik had altijd in mijn onschuld gedacht dat het een soort voortschrijdend inzicht was, maar nee. Het is gewoon 40 jaar onder de pet gehouden. Dat vind ik schokkend”, voegt hij eraan toe.

Chemiefabriek Chemours, voorheen DuPont, stoot al jaren PFAS uit. PFAS bestaat uit meer dan 6000 verschillende chemische stoffen die worden gebruikt om water-, vet-, vuil- en stofafstotende producten te maken, zoals regenjassen en antiaanbakpannen. Deze stoffen zijn niet afbreekbaar en worden onder andere teruggevonden in het water, maar ook in het bloed van omwonenden.

Kanker

De gevolgen van overmatige hoeveelheden PFAS in het bloed kunnen groot zijn, volgens Keesmaat. “Je immuunsysteem wordt aangetast door PFAS. Dus als je kanker hebt, dan werken al die genezingsmethodes, de chemo’s en de bestralingen, veel en veel minder.”

Op de Kankeratlas van het Integraal Kankercentrum Nederland is te zien dat mensen in de omgeving van Sliedrecht twee procent meer kans hebben om kanker te krijgen. Volgens Keesmaat staat dit in verband met de hoge PFAS-uitstoot in de omgeving.

Aangifte

Keesmaat heeft samen met andere omwonenden op advies van advocate Bénédicte Ficq aangifte gedaan van het begaan van milieumisdrijven door Chemours, naar aanleiding van een uitzending van Zembla waaruit bleek dat het water in de wijde omgeving van Chemours zeer ernstig vervuild is.

Wel of niet zwemmen

De GGD en het RIVM hebben een negatief zwemadvies afgegeven voor één van de 13 zwemlocaties in de omgeving: recreatieplas Merwelanden. Deze plas wordt nader onderzocht door het RIVM. Voor de 12 andere zwemlocaties geldt dat het water niet schadelijk zou zijn voor de gezondheid van zwemmers.

“Ik zou mijn kinderen of kleinkinderen hier niet meer laten zwemmen”, zegt Keesmaat hierover, die er zelf ooit heeft leren zwemmen. Volgens hem is er nog steeds een gebrek aan duidelijkheid over wat nou wel en niet mag en wat de mogelijke gevolgen zijn. “Het is alleen helder als het RIVM, DCMR (Milieudienst Rijnmond) en de GGD met één stem spreken en nu heel snel een definitieve grenswaarde vaststellen voor het zwemwater. Dan weet iedereen waar hij aan toe is, als er één cijfer is. Maar niemand durft vaste uitspraken te doen. Dat is het vervelende.”

Passieve overheid

Volgens een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid is de overheid te passief geweest als het gaat om het beschermen van burgers, en heeft de overheid zelf te weinig kennis en capaciteit om dit dossier op een constructieve manier aan te pakken. “We mopperen allemaal op Chemours, en terecht, maar de Nederlandse overheid heeft het ook laten gebeuren”, zegt Keesmaat. “De Nederlandse overheid en de controle-instanties beginnen pas wat te doen als een aantal burgers zich luidkeels laten horen.”