Boeren zitten klem: 'Zoveel willen verandering maar het wordt onmogelijk gemaakt'

De Groene Amsterdammer schreef afgelopen week, zoals zo vaak, een doorwrocht stuk over de agrarische sector, over Europese ambities en vooral over boeren, als ik die overkoepelende term mag gebruiken, die steeds vaker klem komen te zitten. Ik weet dat er nogal wat boeren zijn die de term 'boeren', als het over hun sector gaat lastig vinden, omdat er zoveel soorten boeren zijn, en omdat ze ook zeker niet allemaal hetzelfde willen, omdat ze zeker niet allemaal op dezelfde manier kijken naar de grote vraagstukken van klimaat en duurzaamheid, omdat ze zeker niet allemaal denken dat een fikse stoet walmende trekkers naar een plek van politieke macht de beste manier is de toekomst van je sector op veilig te stellen. Maar goed, omdat ik soms de term 'boeren' toch gebruik zal ik zorgen dat er morgenochtend een excuusbriefje in de Telegraaf staat.

Ook zag ik, op Nu.nl en andere media dat de werkomstandigheden in de sector al weken allesbehalve hosanna zijn. Het weer is weer te extreem, de hoeveelheden neerslag zijn extreem, hier is zaaien of poten onmogelijk, daar is het een heel slecht idee, met zware landbouwvoertuigen het land te betreden. Dat extreme weer, geachte vroege luisteraar, wordt mede veroorzaakt door grote veranderingen in ons klimaat. De lucht is veel warmer, houdt veel meer waterdamp vast, waarna die overvolle wolken ook nog vaak lang op één plek blijven hangen. En dan krijg je dus weer een item op het journaal, voor de zoveelste keer ondergelopen kelders en tunnels, en ook heel veel onbruikbaar agrarisch land.

Eén reactie op het weerbeeld van de afgelopen maanden, ik bedoel jaren, wil ik u niet onthouden: Op X schreef iemand met veel following 'er is niet steeds meer extreem weer, er zijn alleen steeds meer filmpjes van'. Dat is natuurlijk ook een manier om naar de werkelijkheid te kijken. Met als extra voordeel dat je daarna het eerste ontkennende deel van je zin kunt gebruiken om tegen klimaatregelen te zijn. Want als er niet meer extreem weer is, is er natuurlijk ook geen klimaatverandering die dat veroorzaakt. Wat ik nu voel in mijn hoofd zitten zijn een implosie en een zogenaamde 'brainfreeze' in.

Wat ik ook uit de Groene haalde: Het is bekend dat de agrolobby in Europa een bepalende factor is. Geregeld is lobby zo ver gegaan dat deze mede het beleid bepaalt. Waar nog bij komt dat nogal wat parlementariërs die (in die landbouwcommissie) het beleid bepalen, rechtstreekse belangen én een verdienmodel in de agro hebben. Zij noemen het zelf graag 'belangrijk dat er mensen met verstand van de praktijk in het parlement zitten'. Wat natuurlijk waar is, maar 'fair and balanced' lijkt het me weer niet. Vooral omdat, zoals op deze plek wel vaker gememoreerd, de natuur, het landschap, het water en de lucht geen enkele stem hebben in die besluitvorming. De Europese besluitvorming, die dus dankzij die commissie met die belanghebbenden tot stand komt, is vooral goed voor grootgrondbezitters en grootverdieners.

Omdat financiën vaak samenhangen met hectares. Omdat de consumptie van dierlijke productie nog steeds 'door Europa' wordt gestimuleerd. En dat betekent dat het huidig systeem van megastallen en veetransporten en slachthuizen, die draaien op uitgebuite arbeidsmigranten, in stand blijft. Terwijl ondertussen de 'Green Deal' niet eens meer lichtgroen is, de Europese natuurbeschermingsplannen bijna om zeep geholpen zijn en de van-boer-tot-bord-strategie in de nasleep van boerenprotesten in de diepste lade van Brussel en omstreken is getyft.

Mijn verdriet is dat zoveel boeren (excusez le mot) verandering willen, maar de macht van het grote geld - gecombineerd met conservatisme - in ons land onder de kopjes hoop en lef en trots, en met korting op rode diesel uitroepteken - maakt dat bijna onmogelijk. En daar lijden we uiteindelijk allemaal onder. Prettige zondag!