Deze Dag Toen: Grootste treinongeluk in Nederlandse geschiedenis

Mijn opa, Toon Zaal, zat bij de vrijwillige brandweer in Vleuten, vlakbij Harmelen. Op die 8ste januari werd hij opgebeld om hulp te verlenen. Met de rest van de dorpsbrandweer. Jongens en jonge mannen allemaal, van een jaar of twintig, hooguit veertig. Ze moeten geen idee hebben gehad wat ze zouden aantreffen. Maar net als veel omwonenden weten de eersten die op de plek van de ramp komen veel slachtoffers te bergen en gewonden naar ziekenhuizen in Utrecht en Woerden te brengen.

Mijn moeder fietste hem achterna met haar vriendinnen. Vlak voor Harmelen werden ze tegengehouden door de politie. "Gaan jullie daar maar niet heen, dat wil je niet zien." Na een dag werken op de plek van de ramp komt mijn opa thuis. Hij neemt een borrel en wil er niet meer over praten. Dat heeft hij ook nooit gedaan.

Wederopbouw

Overlevenden herkennen het verhaal, zoals Bob Kradolfer die in de sneltrein zat onderweg naar Rotterdam: " Je vermeed om te praten over doden, over de lichaamsdelen waar je overheen was gestapt. Je moest het niet erger maken dan het al was".

Zesendertig uur na het ongeluk reed de eerste trein alweer over het trace. "Een leger spoorarbeiders werd ingezet" klinkt het niet zonder trots op het Polygoonjournaal. De wederopbouw lag nog vers in het geheugen. Nederland keek vooruit. Praten over wat je hebt gezien, slachtofferhulp, de trauma's die overlevenden hebben opgelopen: het paste niet in de tijd.

Monument

Pas 50 jaar na de ramp, in 2012, kwam er een monument voor de slachtoffers. De treinramp leidde overigens tot verschillende aanpassingen in het treinverkeer. Zo kwamen er sneller geautomatiseerde systemen om botsingen te voorkomen en bij Harmelen werd een ongelijkvloerse kruising voor treinen gemaakt.

Iedere dag bericht het NOS Radio 1 Journaal over het nieuws, maar op sommige dagen zijn er nieuwsberichten die de geschiedenisboeken in gaan. Op 8 januari 1962 botsten bij Harmelen twee treinen op elkaar, met doden en gewonden tot gevolg.