Wat is er aan de hand in Venezuela en hoe moet het nu verder?

Ten overstaan van tienduizenden aanhangers legde Guaido in de hoofdstad Caracas gisteren een eed af en zei dat hij de macht overneemt. "Laten we allemaal zweren dat we niet zullen rusten tot wij vrij zijn", aldus Guaido.

De Amerikaanse president Trump erkent de machtsovername van Guaido. Volgens het Witte Huis zal de VS alle economische en diplomatieke macht gebruiken voor herstel van de Venezolaanse democratie. Trump roept andere landen op om Guaido ook te erkennen. Inmiddels hebben Argentinië, Brazilië, Canada, Chili, Colombia, Costa Rica, Guatemala, Peru en Paraguay dat gedaan.

Juan Guaido, door de VS en buurlanden erkende interim-president van Venezuela

De regering van Trump kwam ook met een waarschuwing, vertelt correspondent Arjen van der Horst. Een regeringswoordvoerder zei dat alle opties op tafel liggen als Maduro geweld tegen de bevolking gebruikt. "Daarmee lijkt gehint te worden op militair ingrijpen, maar we weten niet of dat bluf is", aldus Van der Horst.

Er zijn ook landen die achter Maduro blijven staan: president Morales van Bolivia zegt solidair te zijn met de Venezolanen en heeft de, wat hem betreft, "imperialistische aanval" veroordeeld. Ook Mexico zegt Maduro te zien als president van Venezuela.

Diplomaten weg

Maduro zelf heeft woedend gereageerd op de gang van zaken en spreekt van een couppoging door de oppositie. Ook is hij furieus over de erkenning door de VS, het land dat hij ervan verdenkt dat het Venezuela zelf wil besturen vanuit Washington.

"Ik heb besloten om alle diplomatieke en politieke betrekkingen met de imperialistische Amerikaanse regering te verbreken", zei Maduro tegen zijn aanhangers bij het presidentieel paleis in Caracas. Amerikaanse diplomaten hebben de opdracht gekregen om binnen 72 uur uit Venezuela te vertrekken.

Maduro heeft de hulp van het leger van Venezuela ingeroepen om de "eenheid en discipline" van het land te handhaven. "We zullen overwinnen, en we komen hier als winnaars uit", riep hij.

Gisteren gingen honderdduizenden mensen in Venezuela de straat op om te protesteren tegen Maduro. De president is net aan zijn tweede ambtstermijn begonnen, nadat hij vorig jaar omstreden verkiezingen won. Ondanks de groeiende armoede en de diepe economische crisis heeft hij nog altijd de steun van het leger. Volgens een Venezolaanse mensenrechtenorganisatie zijn er zeker 13 mensen om het leven gekomen.

Hoe nu verder?

Volgens Latijns-Amerikacorrespondent Marc Bessems is dit de grootste uitdaging voor Maduro's machtspositie tot nu toe. "Guaido heeft zijn tanden laten zien. De oppositie is terug van weggeweest, door de internationale steun van de oppositie is het geloof in hen terug. Dit kunnen ze ook gebruiken om het leger te overtuigen hun kant te kiezen."

Maduro lijkt ondertussen niet te weten hoe hij dit moet aanpakken, ziet Bessems. "Hij viel direct de Amerikanen aan, maar dat is een makkelijke zet. Het belangrijkste probleem is de oppositie: moet hij keihard optreden bij nieuwe demonstraties? Oppositieleider Guaido oppakken?"

Niets doen is in ieder geval geen optie, besluit Bessems. "Dat ondermijnt zijn gezag."