Huilend en live op tv: Zuid-Afrika in ban van verkrachtingszaak

Sinds de geruchtmakende zaak tegen Oscar Pistorius, de paralympiër die veroordeeld werd voor de moord op zijn vriendin in 2013, komt het regelmatig voor dat grote rechtszaken live worden uitgezonden. Deze zaak tegen dominee Timothy Omotoso is de eerste verkrachtingszaak die via tv te volgen is. Zuid-Afrika is ervan in de ban.

De uit Nigeria afkomstige preker is een grote bekendheid in het land. Met zijn wekelijkse tv-show Just as I am op zijn eigen televisiezender, waarin hij met een karakteristiek zware stem zijn liefde voor het geloof verkondigt, verwierf Omotoso een trouwe schare fans.

Veel van die aanhangers kunnen nu maar moeilijk geloven dat hun held van zijn voetstuk is gevallen, merkt onderzoeksjournalist Evelyn Groenink, die in hoofdstad Pretoria woont. "Aanbidding speelt een belangrijke rol in Omotoso's kerk. Hij bood vele jonge, arme meisjes hoop. Dat is lastig los te laten."

'Slachtoffers zijn acteurs'

Het mediacircus wordt vergroot doordat allerlei beroemdheden en politici zich met de zaak bemoeien. "Zangeres, de kleindochter van Nelson Mandela, de vrouwenbond van regeringspartij ANC: ze wonen allemaal de zaak bij om te laten zien dat ze aan 'goede' kant van het verhaal staan", vertelt Groenink. Ook minister Dlamini van Vrouwenzaak verscheen in de publieksbanken.

Tijdens de zittingen klinkt er vanaf die banken gejoel richting de sprekers en barstten aanwezigen in tranen uit. Omotoso's vrouw daarentegen lacht om de slachtoffers.

De hype is vergroot door het opmerkelijke verweer van Omotoso's advocaat. Hij zet de slachtoffers, die veelal uit de mediawereld komen, weg als acteurs die hun verhalen bij elkaar verzinnen. Zijn felheid lijkt de kwestie te verharden. Een tweeling dat deelnam aan Idols South Africa kreeg een stroom aan doodsbedreigingen toen ze tegen de dominee keerden.

Die harde toon van de raadsheer verbaast Groenink niet. "Pas sinds enkele jaren komt het besef dat je slachtoffers niet met zulk wantrouwen moet behandelen."

Hoge verkrachtingscijfers

De journalist vraagt zich af wat de werking van de massale aandacht voor de zaak is. "Je kunt je afvragen hoe goed dit voor de meisjes is."

Anderzijds vindt ze het goed dat er in ieder geval aandacht voor de problematiek is gekomen. "Zuid-Afrika besteedt daar traditioneel weinig aandacht aan, terwijl het een van de hoogste verkrachtingscijfers ter wereld heeft", aldus Groenink.

Ze hoopt daarom dat dit mediacircus daar definitief verandering in brengt. "Wie weet schudt deze zaak de politie, het Openbaar Ministerie en de regering flink door elkaar."