Hoe betrokken is prinses Beatrix bij de Europese samenwerking?

"Haar enorme betrokkenheid bij Europa, die heeft ze al haar hele leven", zegt Ornstein. Hij maakte het van dichtbij mee in 2007, kort nadat Nederland in een referendum tégen de Europese Grondwet stemde. De toenmalige Koningin organiseerde daarna drie speciale symposia.

Ornstein: "Via de paleiscommissie werden allemaal mensen uitgenodigd die opiniemaker zijn en die mochten allemaal meepraten en meedenken over dat Europa: hoe gaan we dat weer vaart geven?" Ornstein was er ook een keer bij, schreef er met Lo Breemer een boekje over en tot zijn verrassing was de Koningin bereid een voorwoord te schrijven.

Jonge jaren

Die symposia waren zeker niet de eerste bijdrage die de voormalig vorstin leverde aan het debat over Europa. Als 23-jarige Prinses gaf zij in 1961 al eens een lezing aan honderden internationale studenten. Daar sprak ze zich uit als een warm pleitbezorger van tijdige Europese integratie. "Passiviteit is een vergrijp", zei ze daar, vertelt Ornstein.

Ook in 1991 spande ze zich enorm in om een Europese top in Maastricht tot een succes te maken. Tijdens een speciale lunch met de regeringsleiders vertelde ze bereid was haar beeltenis op de munt op te geven voor de komst van één Europese valuta, die later de Euro zou gaan heten. De top mondde uit in het verdrag van Maastricht, een belangrijke stap naar Europese integratie.

Karelsprijs

In 1996 kreeg Koningin Beatrix in Aken de prestigieuze Keizer Karelprijs voor haar inzet voor het Europese project. "Ze maakt op mij ook altijd de indruk van iemand die bereid is voor haar idealen te knokken." Tegelijk moest ze daarbij wel in de gaten houden hoe ver ze daarbij als Koningin kon gaan. "Je hebt natuurlijk toch de staatsrechtelijke beperking van het staatshoofd".

Sfeer

Na het referendum in 2005 over de Europese Grondwet werd de toon van het debat eurosceptischer. Maar sinds de Russische inval in Oekraïne lijkt het tij te keren. Premier Rutte, die de EU lange tijd alleen als markt beschouwde, zei deze week dat Europa een sterkere eenheid moet vormen.

Op het World Economic Forum zei Rutte: "De Europese Unie is te lang een speelveld geweest, in plaats van een speler." Een politieke kanteling van het debat die de voormalig voorstin met tevredenheid zal begroeten

van onze voormalig vorstin, denkt Leonard Ornstein. "Ik denk dat Prinses Beatrix dit met heel veel plezier volgt."