Organisatiepsycholoog Kilian Wawoe: 'Mensen zien het beoordelingsgesprek als jaarlijkse wortelkanaalbehandeling'

Dat is ook beter dan één beoordeling aan het eind van het jaar, zegt Kilian Wawoe, HR-expert en organisatiepsycholoog aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In Stax&Toine legt hij uit waarom: "Veel mensen noemen het ook wel het veroordelingsgesprek. Of zoals ik laatst hoorde: de jaarlijkse wortelkanaalbehandeling. Mensen hebben er zo'n hekel aan omdat je probeert een heel jaar samen te vatten in een heel kort gesprekje. En daar doe je de werkelijkheid eigenlijk altijd geweld mee aan."

Frequenter

Hij pleit er voor dit soort gesprekken frequenter te laten plaatsvinden: "Beter zou zijn als het beoordelingsgesprek wordt afgestraft en er een doorlopend gesprek van gemaakt wordt. De enige goede manier is dat als er in april een probleem is, dat je dat dan ook in april bespreekt."

"Die rituele dans die een beoordelingsgesprek nu is, daar moeten we gewoon mee stoppen. Met elkaar in gesprek gaan, daar hebben mensen geen probleem mee, maar waarom zou je in december te horen moeten krijgen wat je in april niet goed hebt gedaan", zegt Wawoe.

Kritiek grote impact

Werkgevers pakken een beoordelingsgesprek vaak ook niet handig aan, vertelt Wawoe: "Heel veel managers zijn niet zo goed in managen en dan gaan ze een lijstje afwerken. Wat vaak gebeurt is dat leidinggevende dan positieve punten en kritiekpunten geven, terwijl dat laatste vreemd genoeg altijd blijft hangen. Geef iemand negen complimenten en een kritiekpunt, dan gaat alle aandacht toch naar dat laatste."

Dat is ook de reden dat mensen vaak niet beter gaan functioneren naar aanleiding van een beoordelingsgesprek. "Het blijkt dat mensen vaak gedemotiveerder uit het gesprek komen dan dat ze erin gaan. Het kan heel ontmoedigend zijn als iemand je gaat vertellen wat er allemaal niet goed gaat. Daarom is het ook beter doorlopend met elkaar in gesprek te gaan."

Corona

Dat veel mensen hun baas alleen maar via scherm gezien hebben door corona dit jaar helpt ook niet mee: "Het is een nadeel, maar het gesprek niet laten plaatsvinden is ook niet goed. Mensen willen zeker in coronatijd gezien worden, blijkt uit onderzoek gedaan tijdens corona. Men wil het gevoel hebben dat het ertoe doet wat ze aan het doen zijn. Daarom sturen ze ook steeds meer e-mails en voeren ze allemaal teamgesprekken. Ik zou willen zeggen tegen leidinggevenden: hou het gesprek alsjeblieft wel, maar laat vooral ook merken dat je weet wat je mensen aan het doen zijn."

Salaris

Wat je als werknemer het beste kunt doen is je goed voorbereiden op het gesprek, zegt de organisatiepsycholoog: "Maak voor jezelf een lijstje wat je eruit zou willen halen. Dan kom je in ieder geval goed beslagen ten ijs. En als je er toch zit, vraag wat je beter had kunnen doen, daar leer je van."

Op de vraag of het ook het beste is om over salaris te beginnen is Wawoe duidelijk: "Vaak is het wel het moment om dat te doen. Het is bekend dat allerlei oneigenlijke factoren meespelen bij salaris die niks met prestatie te maken hebben. Dat mannen meer krijgen meer dan vrouwen begint bijvoorbeeld al op hele jonge leeftijd. Bij kinderen van 13 krijgen jongens al meer zakgeld dan meisjes, alleen maar omdat zij er om durven vragen. Mijn tip aan iedereen is, als je dan zo’n gesprek hebt, vraag maar gewoon om wat meer, wie weet krijg je het."

Stax&Toine

Het middagmagazine Stax&Toine hoor je van maandag tot en met donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur. Dionne Stax en Toine van Peperstraten nemen de luisteraar op een ontspannen eigenzinnige manier mee door het nieuws van de dag en spreken met gasten die iets bijzonders gaan doen. Muziek en lifestyle spelen een belangrijke rol in het programma.