Militairen met diabetes type 1 strijden voor het behoud van hun militaire status

Met een diagnose van diabetes type 1 mogen militairen bij Defensie hun militaire status niet meer behouden. Omdat elk militair dertig dagen zonder medicatie moet kunnen overleven, worden zij alleen nog geschikt geacht voor burgerfuncties. Van Buuren vecht samen met Nijland het beleid binnen Defensie aan: "Wij willen Defensie heel graag laten zien wat diabetes type 1 is, want wij prikken echt niet meer in onze vinger."

Diagnose

Van Buuren was acht jaar in dienst bij Defensie, eerst bij de geneeskundige dienst en daarna bij de Koninklijke Marechaussee. Plots kreeg ze symptomen zoals gewichtsverlies, dorst en spierverzuring, waarna haar ouders haar aanspoorden bloed te laten prikken. Diezelfde avond werd ze met spoed opgenomen: “Mijn glucosewaarde was 38,3; die hoort tussen de 4 en 8 te zijn.” Toen ze drie weken later weer op de kazerne kwam, kreeg ze slecht nieuws: haar militaire carrière zat erop, want met deze ziekte mag je niet bij Defensie werken. "Nou, dacht het niet," reageerde Van Buuren op de arts. "Dit gaan jullie niet van mij afpakken."

Ook Nijland, werkzaam bij de Marine, kreeg na zijn diagnose dezelfde boodschap. “De bedrijfsarts belde met de vraag of ze me konden helpen met het zoeken naar een burgerfunctie,” vertelt hij. “Op dat moment dacht ik er niet over na, maar toen ik me beter voelde, wilde ik gewoon weer terug aan boord.”

Beperking en veiligheid

Van Buuren begrijpt dat er veiligheidsafwegingen zijn voor sommige functies. “Ik hoef niet op uitzending, en sommige functies wil ik ook niet meer. Alleen zijn er genoeg functies binnen Nederland die ik wél veilig kan doen," zegt ze. Haar insulinepomp en sensor waarschuwen haar tijdig, en door Defensies strenge 'opvoeding' is ze gewend altijd voorbereid te zijn. “Die discipline heb ik juist van Defensie geleerd.”

Volgens diabetoloog Henk-Jan Aanstoot volgt Defensie een achterhaalde lijn: "In Nederland kijken we nog op de ouderwetse manier naar diabetes type 1, terwijl andere landen laten zien dat militairen met deze aandoening nog prima kunnen functioneren." Hij noemt voorbeelden uit Finland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. "Een op de drie militairen met diabetes type 1 behoudt daar vaak zijn functie." De handelingswijze van Defensie, waarbij ze afscheid nemen van werknemers die diabetes blijken te hebben, is volgens Aanstoot onrechtvaardig.

Reactie van Defensie

Defensie reageert schriftelijk en erkent dat het hebben van een militaire status van grote waarde is en dat er ook ruimte zou moeten zijn voor militairen die niet aan alle basiseisen kunnen voldoen. Er wordt onderzocht of er nieuwe functies binnen de militaire rang mogelijk zijn die geschikter zijn voor dit soort militairen. Het hebben van een militaire status hangt voor Van Buuren nauw samen met haar identiteit en passie. Het verlies daarvan door haar chronische ziekte voelt voor haar onterecht. Het alternatief, een burgerfunctie, is voor beiden geen vervanging. Toch is Van Buuren sceptisch. "Dit hoor ik nu al anderhalf jaar," zegt ze. "We willen terug naar onze eigen functies, waarin we uitstekend presteren.” Aanstoot heeft een duidelijk advies: “Defensie, kijk naar andere NAVO-partners."