Door rood rijden, opstoppingen veroorzaken: zijn fietsers asociaal of speelt er meer?

"Fietsers asociaal? Dat zou ik niet meteen willen zeggen", reageert Gert-Jan Wijlhuizen, als psycholoog verbonden aan verkeersonderzoeksbureau SWOV. We zijn allemaal fietsers, zegt hij vanaf een druk kruispunt in het centrum van Den Haag, en dat zou betekenen dat we allemaal asociaal zijn. Zo kort door de bocht is het niet.

Fietsers willen graag doortrappen

Maar hij heeft Nijpels wel deels gelijk. Dat fietsers elkaar soms hinderen, dat is "een gegeven." Maar of ze zich "welbewust verzetten" tegen andere weggebruikers, dat vraagt hij zich af.

Waar dat hinderen 'm inzit? "Over het algemeen kun je zeggen: bewegen kost energie en als fietser wil je zo efficiënt mogelijk trappen. Met andere woorden: ze zijn vaak geneigd om de kortste route te nemen. Een ander ding is dat ze graag willen doorfietsen. Als je eenmaal bent gestopt, moet je weer optrekken en dat kost energie. Maar dat levert soms een beetje hinder op ja."

Veel fietspaden zijn te smal

Wijlhuizen wijst ook naar het wegontwerp. "Voor een deel komt het probleem ook door hoe fietspaden ontworpen zijn. Want er is niet zo heel veel ruimte voor fietsers om zich voor z'n verkeerslicht op te stellen. Dus je staat al snel een beetje in de weg."

Ook het rakelings inhalen is hierdoor te verklaren, zegt hij. "Dat heeft ook te maken met hoeveel ruimte we fietsers hebben gegeven. En in stedelijke omgeving is die ruimte beperkt. Als fietspaden breder zouden zijn, zouden mensen ook een ruimtere boog om elkaar heen kunnen maken."

Fietsers beboeten werkt niet

Nijpels oppert om fietsers massaal te beboeten. Dat is geen oplossing, stelt de SWOV-onderzoeker. "Ik kan me voorstellen dat dat een eerste reflex is. Maar je kunt beter nadenken over een structurele aanpak. En dan neigen we toch naar het aanpassen van omgeving om ervoor te zorgen dat mensen elkaar niet in de wielen rijden."