Zo zijn wilde tulpen in Noord Europa terechtgekomen
- Nieuws
- Zo zijn wilde tulpen in Noord Europa terechtgekomen
Jarenlang dachten we dat tulpen uit Turkije kwamen. Maar onderzoekers van Naturalis en de Wageningen Universiteit hebben ontdekt dat dat niet geldt voor de wilde tulp. Zij pluisden 16e-eeuws archiefmateriaal uit en ontdekten dat de wilde tulp een heel andere route naar Noord Europa heeft afgelegd. Dat vertellen de onderzoekers in Vroege Vogels.
De wilde tulp, Tulipa sylvestris, is kleiner en eleganter dan de plompe tuintulp die we nu overal zien. Maar ook de wilde tulp is ondanks zijn naam niet van oorsprong een wilde soort.
In de zestiende eeuw, toen er belangstelling voor sierplanten ontstond, werd hij naar Noord Europa gehaald. Planten werden in die tijd als geschenken meegenomen en onder rijke vrienden met tuinen uitgeruild. Zo belandde de wilde tulp in kasteeltuinen en uiteindelijk in de natuur. Je kunt de wilde tulp nog steeds vinden rond verschillende Nederlandse kastelen.
Wilde tulp niet uit Ottomaanse rijk
De commerciële tuintulpen van nu komen oorspronkelijk uit het Ottomaanse rijk. Dat geldt dus niet voor de wilde tulp, ontdekten onderzoekers Anastasia Stefanaki en Tinde van Andel. De wilde tulp stamt af van bollen meegenomen uit Noord Italië en Frankrijk, ontdekte Stefanaki in oude correspondentie tussen botanici uit die tijd.
foto: Naturalis Biodiversity Center.
Bologna, northern Italy, was the main center of origin of the wild tulips that were introduced to Dutch/Northern European gardens in the sixteenth century. Here a specimen of Tulipa sylvestris collected in Bologna around 1558. It is contained in the En Tibi herbarium, the oldest book herbarium preserved in the Netherlands and one of the masterpieces in the collection of Naturalis Biodiversity Center. Photo credit: Naturalis Biodiversity Center.
Ontdekking tulp is topje van ijsberg
Het is eigenlijk een oude Europese traditie, zegt Van Andel, de manier waarop botanici in die tijd samenwerkten en hun kennis deelden. "Ondanks dat landen in die tijd met elkaar in oorlog waren, en dat er strijd was tussen katholieken en protestanten, correspondeerden botanici lustig over en weer. Over planten mocht je volgens hen namelijk wel praten, dat had niets met politiek te maken", aldus Van Andel.
Door digitalisering is het nu een stuk makkelijker om deze oude brieven en herbaria uit verschillende Europese archieven te halen. De ontdekking over de herkomst van de tulp is dus nog maar het topje van de ijsberg. Hierna zijn de narcis, het sneeuwklokje en de krokus aan de beurt. "We zijn nog lang niet klaar", zegt Van Andel.
foto: Stichting Martenastate
Tulipa sylvestris growing wild in Martenastate, Friesland. This estate has one of the oldest known stands of wild tulips in the Netherlands, dating from at least 1840. Photo credit: Stichting Martenastate
Wilde tulp
Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.
Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.
Gerelateerd
