15 cent statiegeld op kleine plastic flesjes vanaf volgend jaar zomer

"Hiermee houd je 70 tot 90 procent van de flesjes uit het milieu", zei staatssecratris Van Veldhoven in Nieuws en Co:

Op plastic flessen vanaf 1 liter blijft het statiegeld zoals het nu al is: 25 cent. Op blikjes komt mogelijk een jaar later ook statiegeld. De sector krijgt eerst de kans om de problemen met het zwerfafval aan te pakken. Lukt dat niet, dan komt er medio 2022 alsnog statiegeld op blik.

Dat is ook een wens van de Tweede Kamer, die bang is dat fabrikanten na het statiegeld op kleine flesjes overstappen op blikverpakkingen, die dan toch weer in de natuur terechtkomen.

Statiegeld stimuleert hergebruik

Jaarlijks gaan zo'n 900 miljoen kleine plastic flesjes over de toonbank. 100 miljoen daarvan belanden in het milieu. Van Veldhoven werkt al langer aan afspraken met de verpakkingsindustrie om zwerfafval en plastic in het milieu terug te dringen. Omdat het de industrie niet gelukt is om 90 procent van de weggooi-flesjes te hergebruiken, komt er statiegeld op.

Volgens de staatssecretaris is statiegeld een bewezen methode om hergebruik te stimuleren. Inleveren kan straks in supermarkten, bij tankstations en treinstations en via cateraars.

De regeling hing al een tijdje in de lucht. Twee jaar geleden stelde Van Veldhoven een ultimatum: de verpakkingsindustrie moest regelen dat het zwerfafval komend najaar met 70 tot 90 procent zou zijn afgenomen, anders zou er vanaf 2021 statiegeld komen op kleine plastic flesjes.

Dat die afname waarschijnlijk niet gehaald gaat worden, bleek eigenlijk al uit een rapportage van Rijkswaterstaat die Van Veldhoven eerder deze maand naar de Tweede Kamer stuurde. Daarin staat dat er vorig jaar 7 procent meer kleine plastic flessen in het zwerfafval zijn gevonden dan gemiddeld in 2016 en 2017.

In totaal nam de hoeveelheid zwerfvuil ten opzichte van die jaren toe met 21 procent. Opvallend is overigens dat in 2018 juist een afname in achtergelaten plastic flesjes en overig zwerfvuil te zien was.

Met de komst van statiegeld op kleine plastic flesjes wordt een vuistdik dossier (voorlopig) gesloten. Milieuorganisaties lobbyen al jaren voor de regeling. Ook steeds meer gemeenten zijn voorstander: met een uitgebreidere statiegeldregeling komt de verantwoordelijkheid voor het inzamelen en hergebruiken van kleine plastic flesjes bij producenten te liggen.

Komt er na verzet

Producenten hebben zich op hun beurt altijd tegen de uitbreiding van het statiegeld verzet. Volgens de verpakkingsbedrijven is het systeem te duur en levert het te weinig op. Ook supermarkten lopen niet warm voor nog meer statiegeldflessen, waarvan de verwerking hun extra tijd en geld kost. "Het is vrij ingewikkeld en een hele organisatie om al die flesjes straks te gaan inzamelen", zei een woordvoerder van Albert Heijn vorig jaar nog tegen Nieuwsuur.

Even leken de verpakkingsbedrijven en de supermarkten aan het langste eind te trekken. De eerste twee kabinetten van premier Rutte wilden zelfs helemaal van het statiegeld af. Maar dat ging niet door, omdat de verpakkingsindustrie zich niet aan de gemaakte afspraken zou hebben gehouden.

Nu wordt de statiegeldregeling dus juist uitgebreid. Maar over blikjes is het laatste woord nog niet gezegd. En daarmee is het statiegelddossier nog niet helemaal gesloten.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.