'Ik zei goedenavond en hun reactie was: hé Zwarte Piet, ik klapte dicht'

“Ik ben een zwarte vrouw en ik liep op een receptie langs een groepje witte mensen. Toen ik goedenavond zei was hun reactie: hee, Zwarte Piet”, vertelt Lodik. "Ik was op dat moment dusdanig verbouwereerd, dat ik eigenlijk niets kon zeggen en doorliep." Lodik vertelt dat ze zich al snel bedacht, en vond dat ze hier wel wél iets van moest zeggen. Ze wist alleen zo snel niet de juiste de woorden te vinden. "Ik zei toen: dat is niet aardig, meer kon ik niet verzinnen. De reactie was een groepje lachende mensen. Een van hen zei: ja, dat kan écht niet maar gniffelde. Dus hij vond het wel grappig. Ik klapte dicht. Uiteindelijk nam een collega het voor me op."

Lodik pleit ervoor dat je mensen aanspreekt op racistische uitspraken, ook als je ze niet kent. "Soms heb je een situatie waarbij iemand niet eens weet dat het racistisch is. Maar hoe kan iemand stoppen als niemand zegt: hé, dat is niet oké? We moeten het met z’n allen doen. We zijn een maatschappij en we zijn verantwoordelijk voor ons allemaal."

'Je kan mensen gewoon leren wat ze kunnen zeggen'

"Eigenlijk is de vaardigheid om mensen aan te spreken heel eenvoudig, maar op een of andere manier zijn we dat verleerd", zegt weerbaarheidscoach Willem van Oostvoorn. "Maar je kunt mensen gewoon leren wat ze kunnen zeggen, want het is echt niet ingewikkeld."

Van Oostvoorn geeft aan dat het belangrijk is om eerst vast te stellen dat er iets gebeurt wat je niet bevalt. "Iets waarvan je denkt: hé, dat is een beetje raar, of gaan we hier zo met elkaar om? En dan moet je daar woorden aan zien te geven, bijvoorbeeld: goh ik hoor wat je daar zegt tegen die mevrouw en dat vind ik niet respectvol. Ik zou willen dat je daarmee stopt. Meer hoef je niet te zeggen."

De weerbaarheidscoach denkt dat veel mensen bang zijn voor een boze reactie op zo’n uitspraak. "Ja, dat zou kunnen. Maar als ik het netjes en respectvol heb gezegd, dan mag die ander boos worden. Dan krijg je misschien een grote bek terug. En dan moet je een keuze maken: wil ik daar nog wat aan doen, of niet? Je kan ook weglopen. Maar het gaat erom dat je wél iemand aanspreekt en duidelijk maakt: dit is een grens die je overschrijdt, en dat pikken we hier niet."