Straatintimidatie per 1 juli strafbaar: 'De sociale norm moet aangepast worden'

Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok ziet dat veel vrouwen last hebben van straatintimidatie, maar vraagt zich af of het oplossen bij handhavers neer moet worden gelegd. "Er zijn een boel wetten die niet werken, maar een wet kan ook normstellend dienen." Spraakmaker en wetenschappelijk directeur energietransitie bij TNO André Faaij stemt hiermee in. "Het is een kwestie van opvoeden", zegt hij. "Al denk ik wel dat het goed is om juridisch glashelder te hebben wat er strafbaar is." Luisteraar Zwanet Faber vindt de wet een belangrijke stap. "Ik vindt het een non-issue om een wet niet in te voeren omdat het niet te handhaven is. Het is fijn dat je in ieder geval aangifte kan doen."

Constant op hun hoede

"Een streep in het zand voor wat niet mag en dat het niet meer wordt weg gezet als een grapje." Plan International directeur Reus-Deelder vind de wet urgent. "Wat vooral nodig is, is dat we gedrag aanpassen", zegt ze. "Het is niet normaal dat 80 procent van de vrouwen hiermee te maken krijgt." Daartegenover herkent minder dan 50 procent van de mannen straatintimidatie. Dat is opvallend, volgens Reus-Deelder.

Intimidatie op straat heeft veel invloed op vrouwenlevens. Zo zijn zij constant op hun hoede, met name in de avonduren en nemen ze zelfs bepaalde banen niet aan, waarvoor zij 's avonds de straat op moeten. "Dit beperkt de bewegingsvrijheid en kansen voor vrouwen. Jongens en mannen moeten een bondgenootschap vormen met vrouwen, in plaats van hen te intimideren", zegt Reus-Deelder. "De sociale norm moet aangepast worden."

Opvoedingspakket

Seksuoloog Yuri Ohlrichs geeft voorlichtingen aan jonge mannen die zedendelict hebben gepleegd. Hem viel op dat veel van deze mannen willen voldoen aan het stereotype heterobeeld man en zich niet bewust zijn van de impact. "Ze willen zo laten zien dat ze vrouwen leuk vinden", zegt hij. Het ontstaat vaak door groepsdruk en gebeurt op alle niveau's, volgens de seksuoloog.

Luisteraar Arthur van der Ham identificeert zich als genderfluid en man. Ook hij krijgt te maken met intimidatie. "Naar mij roepen ze niet 'hoer', maar 'homo' en dat is het laatste waar ik mij mee identificeer", zegt hij. "Laten we het geen vrouwen aspect maken, het is een mensenbeleving."

Ohlrichs vertelt dat het vanuit verschillende hoeken aangepakt dient te worden. "Opvoeding van kinderen vanuit ouders, cultuur en onderwijs. Het is een heel pakket", zegt de seksuoloog. "Het gesprek van jongeren onderling, moet ook op scholen worden aangejaagd. Zet jongeren naast elkaar en vraag wat men wel of niet normaal vindt." Van der Ham stemt hiermee in.

Handhaving

In de Spraakmakers community komt de vraag naar boven, hoe de wet gehandhaafd gaat worden. "De een vindt een knip oog al intimiderend, terwijl de ander dit niet zo ziet." Seksueel getinte opmerkingen zijn strafbaar, maar fluiten en vriendelijk flirten niet. Het gaat om een objectief criterium. "Dat wordt nog best wel interessant", zegt strafrechtadvocaat Ivonne Leenhouwers.

Richard Gerrits, voorzitter Vakbond BOA ACP, vertelt dat de capaciteit aan boa's niet groot is en dat het handhaven van straatintimidatie aan het huidige takenpakket wordt toegevoegd. "boa's zijn er voor de leefbaarheid op straat, daar hebben ze hun handen al vol aan. Je moet niet denken dat er een hele jacht op dit probleem gestart wordt. Wel is het fijn dat men er nu tegen op kan treden bij een heterdaadje", zegt Gerrits. De voorzitter vertelt dat boa's in burger zullen patrouilleren om te observeren.

Strafrechtadvocaat Leenhouwers vindt de invoering van de wet goed maar betwijfelt of of het een oplossing is voor het probleem. "Als je het niet kan handhaven dan verzwak je de strafbaarheid wel. Wanneer mensen aangifte doen en er vervolgens niets aan wordt gedaan, dan verlies je ook vertrouwen", zegt Leenhouwers. "Ik denk dat de wet een begin is om aandacht te geven aan het onderwerp en het gesprek onderling op gang te brengen."