Elke seconde wordt 1000 euro belasting ontdoken: 5 vragen over Nederland als belastingparadijs

1. Wat maakt Nederland tot belastingparadijs?

"Dat is historisch zo gegroeid. Dat stamt nog uit de koloniale tijd. Toen zijn regels ingevoerd om te voorkomen dat bedrijven als Shell of Unilever twee keer belasting moesten betalen, in Indië en in Nederland."

"Die regels zijn nooit aangepast aan de moderne tijd, waardoor het nu mogelijk is om als multinational die geld verdient in Duitsland, Frankrijk, India of Kenia, vrij makkelijk kunt doorsluizen via Nederland naar een land met lage belasting, zoals de Kaaimaneiland, Bermuda, Monaco of Zwisterland."

2. Hoe is het mogelijk dat dit nog steeds in ons land plaatsvindt?

"Dat is min of meer bewust gebeurd. Nederland vond het wel fijn al die aandacht die het kreeg van multinationals. Er is nooit iets serieus aan gedaan. Als er regels werden veranderd, was het vaak cosmetisch. De reden is vermoedelijk prestige, omdat je dan ondanks het verdwijnen van de kolonies dan nog wat voorstelt in de wereld."

3. Per seconde wordt maar liefst 1000 euro aan belasting ontweken via Nederland. Welke gevolgen heeft dat?

"Rijke landen zoals Duitsland en Frankrijk, maar ook arme landen in Zuid-Amerika, Afrika en Azië lopen hierdoor belastinginkomsten mis. Vaak zijn belastingstelsels in armere landen heel anders, dus hebben ze niet direct in de gaten dat ze gepiepeld worden via Nederland."

"In Nederland zelf zijn de gevolgen vooral groot voor het MKB. Die worden hierdoor aangetast in hun concurrentiepositie. Als je een kleine lokale brillenketen hebt, betaal 25 procent belasting over je winst terwijl de grote ketens belastingconstructies via Monaco en de Kaaimaneilanden hebben en die betalen die belasting niet. Daardoor houden zij meer geld over voor uitbreiding, betere locaties en marketing."

"Ook jij en ik worden benadeeld. Door de belastingconcurrentie betalen bedrijven steeds minder belasting, maar overheden geven niet minder geld uit. Je ziet dat de belastingdruk wordt verlegd naar de burger. De btw stijgt, accijnzen op alcohol en benzine."

4. Met behulp van belastingexperts hebben de initiatiefnemers een manifest opgesteld met drie concrete voorstellen. Hoe willen ze het probleem tegen gaan?

"De belangrijkste voorstellen zijn om de onbelaste geldstromen te gaan belasten. Je kan via Nederland royalty's dividend en rente onbelast importeren en exporteren. Dat willen ze gaan belasten."

"Ze willen doen aan mismatches. Wat je ziet is dat een bedrijf in Frankrijk noemen ze iets een lening met rente, maar bij de brievenbus BV in Nederland heet het ineens een aandelenbelang in dividend. Dat zorgt ervoor dat de fiscus minder grip hebben op de belastingstromen."

"Ze willen een digitax voor internetbedrijven. Dat zijn bedrijven die heel makkelijk online diensten kunnen verlenen vanuit een land naar keuze. Dan kunnen ze in Nederland diensten aanbieden en factureren in Ierland. Zodoende lekt veel geld weg."

5. In het kader van meer transparantie vragen ze grote bedrijven openbaar te maken hoeveel belasting ze betalen in Nederland. Gaan bedrijven daaraan meewerken?

"Daar kun je een regel voor invoeren. Dat kader ligt er. Dat noemen ze Country-by-Country reporting. Dat is uitgedacht door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)."

"Er zijn bedrijven die dat nu doen op vrijwillige basis, zoals Shell en Vodafone. Het hangt heel erg af van hoe zo'n bedrijf er tegenaan kijkt. Je hebt bedrijven die tegen belasting zijn en vinden dat de overheid het geld verkeerd besteed en zich niet schamen dat zij geen belasting betalen."

Stax&Toine

Het middagmagazine Stax&Toine hoor je van maandag tot en met donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur. Dionne Stax en Toine van Peperstraten nemen de luisteraar op een ontspannen eigenzinnige manier mee door het nieuws van de dag en spreken met gasten die iets bijzonders gaan doen. Muziek en lifestyle spelen een belangrijke rol in het programma.