Medicijn tegen Alzheimer in aantocht: 'Bewijs dat het werkt is overweldigend'

Als sinds de jaren 90 strijdt de hoogleraar neurologie voor meer aandacht voor Alzheimer. Het leidt onder andere tot de oprichting van het Alzheimer-Centrum van het VuMC. Komende vrijdag stopt hij hier en gaat hij aan de slag voor een investeringsfonds voor biotech-bedrijven.

Nauwe band met farmaceuten

"Eind jaren tachtig konden we bijna niks en wisten we heel weinig", zegt Scheltsens. "En wat we nu kunnen is echt een groot verschil." Hij stond er op dat er medicijnen tegen de ziekte op de markt kwamen. "Een ziekte waar je bijna niks aan kunt doen", zoals hij het beschrijft.

Mede vanwege die drive werkte hij nauw samen met de farmaceutische industrie - een samenwerking waar later wel vraagtekens bij gezet zijn. Want waren de banden niet te nauw? Liepen belangen niet door elkaar? Terugblikkend zegt hij dat hij "transparanter" had moeten zijn.

Het pakt de oorzaak aan

Al bij zijn promotie scheen hij gezegd te hebben: voor mijn pensionering, in 2022, ligt er een medicijn. Heeft hij gelijk gekregen? "Als u goed heeft opgelet, dan had u gezien dat in Amerika een medicijn is goedgekeurd, voor het eerst in 20 jaar."

Hij is er erg enthousiast over. Het wordt per infuus toegediend, legt hij uit, waarna het voor een klein deel tot de hersenen doordringt. "Daar pakt het de oorzaak van de ziekte aan." Zo houdt het de klontering van een specifiek eiwit tegen, precies dat wat zorgt voor aantasting van de hersenen.

Je gaat minder snel achteruit

"Mensen worden niet beter", haast Scheltens zich te zeggen. "Maar je kunt zo’n negen tot tien maanden langer op hetzelfde niveau blijven." Met andere woorden: je gaat minder snel achteruit. "Het is echt betekenisvol." Hij hoopt dat het medicijn ook in Europa toegelaten wordt. De toelatingsautoriteit is streng, zegt hij. Maar het komt volgens hem wel goed. "Het bewijs is het overweldigend."

Alles staat of valt met vroegtijdige opsporing, benadrukt de hoogleraar. Daar heeft hij afgelopen jaren dan ook sterk op ingezet. Inmiddels is de ziekte op te sporen met scans of analyse van hersenvocht en bloed. Hij is blij met de mogelijkheden. "Als je te laat bent, zijn veel hersencellen aangetast. Daarom moet je zo vroeg mogelijk interveniëren."