Wat te doen tegen al dat gepieker?

Om te beginnen: iedereen piekert. Het menselijk brein werkt gewoon zo, vertelt de psycholoog. "Het grijpt van alles aan om mee bezig te zijn." Denken in doemscenario’s, blackouts krijgen, dat zijn allemaal dingen waar ons brein heel graag op knabbelt en bewijzen voor gaat zoeken. Piekeren doen we allemaal over verschillende dingen. Gepieker waar je makkelijk in vast blijft zitten zijn dingen waar je geen controle over hebt. "Over je relatie, gezondheid, de toekomst van je kinderen of over hoe je over komt op anderen mensen. Je brein gaat negatieve bewijzen zoeken voor je gepieker en zo kan je in een negatieve spiraal terecht komen."

Fysiek

Piekeren gebeurt niet alleen maar in je hoofd. Fysiek kan er ook van alles gebeuren. "Als je piekert, ga je sneller ademen, je hartslag gaat omhoog en je lichaam gaat zich voorbereiden op actie." Hoewel iedereen dus piekert, hoeft niet iedereen naar de piekerpoli. "Piekeren wordt pas echt een probleem als je merkt dat je niet meer uit het leven kan halen wat je wilt, dat het je dwars gaat zitten en ’s nachts gaat lopen malen."

Piekerkwartier

Wat kunt u doen tegen dat piekeren? Begin met ontspanningstechnieken: rustig ademen, vier tellen inademen en vervolgens weer vier tellen uitademen. "Zo’n hele eenvoudige techniek kan je al toepassen om die fysieke onrust tijdens het piekeren te kalmeren. Als je lichaam dan wat kalmer is en je weet: 'wat ik nu aan het denken ben, gaat me niet verder helpen, ik kan mijn aandacht beter richten op dingen waar ik wel controle over heb', dan zie je dat de heftigheid van de emoties er af gaat."

Een ander hulpmiddel is het 'piekerkwartier'. Als je lichaam eenmaal wat kalmer is, is het goed om ervoor te gaan zitten en even 'keihard te gaan piekeren', zoals Derks het noemt. "Zo veel mogelijk piekeren en alles in één kwartier proppen." Derks vertelt dat er wetenschappelijk onderzoek naar het piekerkwartier is gedaan en het daadwerkelijk helpt. "Je gaat gecontroleerd piekeren en oefenen met stoppen, het afstand nemen van het piekeren." Na het kwartier zul je vast merken dat je weer of nog steeds piekert, maar zo gaat dat gewoon. Piekeren hoort er nu eenmaal bij. Maar door het piekerkwartier leer je om het piekeren aan en uit te zetten en wordt je beter in het doorzien van het piekeren. Piekeren is uiteindelijk één groot associatienetwerk van doemscenario’s die aan elkaar geplakt zijn. "Als je gaat doorzien: 'ik ben nu oude rommel aan het recyclen, dit helpt niet', dan kan je na zo’n piekerkwartier zien wat erover blijft en waar je wel wat aan kan doen."