Tips voor het opstellen van een levenstestament: 'Kan anders conflicten veroorzaken'
- Nieuws
- Tips voor het opstellen van een levenstestament: 'Kan anders conflicten veroorzaken'
Een testament na overlijden kennen we, maar wat als je wilsonbekwaam wordt? Daarvoor is er het levenstestament. Rieneke Stelma-Roorda vertelt in Villa VdB over haar onderzoek hiernaar en advocaat Sander Baetens legt uit hoe je problemen bij het optekenen hiermee voorkomt.
Video niet beschikbaar
Belangen behartigen
In een levenstestament kun je vastleggen wie jouw belangen behartigt als je dat zelf niet meer kunt, legt Baetens uit. "Het gaat dan om zowel financiële als persoonlijke zaken, zoals het beheren van vermogen, wanneer er iets geschonken mag worden of wanneer een huis verkocht kan worden." Het klinkt als een simpele oplossing, maar dat is het niet altijd.
Een belangrijk punt is waar je het levenstestament bewaart. Het document kan worden geregistreerd in het Centraal Levenstestamenten-register, maar dat is niet openbaar toegankelijk. "Alleen jijzelf of iemand met een volmacht kan het register inzien", zegt Baetens. "Daarom is het belangrijk dat je naasten weten waar het ligt."
Wat als je er geen hebt?
Wat als je geen levenstestament hebt? Dan komt er een bewindvoerder in beeld. Daar is op zich niets mis mee, zegt Baetens, maar het heeft wel beperkingen. "Een levenstestament geeft je de kans om op tijd na te denken over wat je wilt en dat goed vast te leggen. Bovendien biedt het ruimte om erover in gesprek te gaan met je naasten."
Conflicten
Toch kan het levenstestament ook conflicten opleveren, waarschuwt Rieneke Stelma-Roorda. Ze haalt een voorbeeld aan waarin het misging: een moeder stelde haar dochter aan als gemachtigde toen haar zoon naar Australië verhuisde. Toen de moeder geestelijk achteruitging, gebruikte de dochter het levenstestament om het huis te verkopen en het geld aan zichzelf en familieleden te schenken. "Volgens de dochter was dat wat moeder wilde, omdat de zoon zich niet meer om haar bekommerde. Maar het leidde tot grote discussies. Uiteindelijk werd geoordeeld dat de moeder haar wensen niet meer kon bevestigen en daarmee had de dochter niet zomaar mogen handelen."
Dit laat volgens Stelma-Roorda zien dat het levenstestament geen waterdichte oplossing is. "Het is belangrijk om zo concreet mogelijk op te schrijven wat wel en niet mag: wanneer mag er worden geschonken, aan wie, en onder welke voorwaarden? Daarmee beperk je de risico's."
Toezicht is belangrijk
Een ander aandachtspunt is toezicht. "Mensen zijn daar vaak huiverig voor", vertelt Stelma-Roorda. "Ze willen niet het signaal afgeven dat ze iemand niet helemaal vertrouwen, maar het is verstandig om een toezichthouder aan te wijzen. Dat kan een familielid zijn, zoals een broer of zus. Het hoeft echt geen notaris te zijn."
Daarnaast accepteren banken het levenstestament niet altijd, vooral omdat het nog niet overal goed in systemen is opgenomen. "In de praktijk gaat het meestal goed, maar er zijn gevallen waarin het document nog onbekend terrein is en dat banken niet mee willen werken. Dat moet nog groeien."
Villa VdB
Villa VdB (Omroep MAX) hoor je van maandag t/m donderdag van 14.00 tot 15.30 uur op NPO Radio 1. Gepresenteerd door Jurgen van den Berg.