Zezels, lijgers en bastaardkikkers: bijzondere hybride soorten

De fitis en de tjiftjaf zijn op het oog nauwelijks uit elkaar te houden. Het zijn beide 'kleine bruine vogeltjes'. De een heeft donkere pootjes, de andere lichte pootjes. En dan willen ze daar ook nog wel eens van afwijken. Maar gelukkig heb je de geluiden nog. Hoe verschillend kan het zijn: het tijd-tjaf-tjif-tjaf-tjif van de tjiftjaf, of het melancholische watervalletje van de fitis.

Maar ook daar bestaan weer uitzonderingen. Een tjiftis (of een fitjaf) zingt als de mix van de twee soorten. In het verleden zijn deze 'mengzangers' wel eens gevangen, vertelt vogelkenner Ruud van Beusekom, van Vogelbescherming. En dan bleek het nogal eens om een kruising tussen beide soorten te gaan.

Wat is 'hybride'?

Een hybride, bastaard of kruising is het resultaat van seksuele voortplanting van twee verschillende types planten of dieren. De ouders van de kruising moeten herkenbare eenheden zijn zoals twee erkende soorten of ondersoorten. Vaak zijn de nakomelingen van de twee niet vruchtbaar. Bij het fokken van dieren wordt veel gebruikgemaakt van hybriden. De meeste legkippen, slachtkuikens en vleesvarkens zijn hybriden tussen twee sterk ingeteelde rassen.

Hybride soorten in Nederland

Naast de kruising tussen de tjitjaf en de fitis zijn er meerdere hybride vogelsoorten te vinden. Een hybride kruising tussen de azuurmees en de pimpelmees bijvoorbeeld, is de Pleske's Mees. Deze vogels bezitten kenmerken van beide soorten en de zang is afwijkend.

Ook hele andere hybride diersoorten leven in ons koude kikkerland. Een veelvoorkomende hybride soort is de bastaardkikker. Het is zelfs de meest voorkomende groene kikker in Nederland. De bastaardkikker is oorspronkelijk ontstaan uit een kruising tussen de poelkikker en de meerkikker. De uiterlijke kenmerken van een bastaardkikker liggen tussen die van de meerkikker en de poelkikker in.

Exotische hybride soorten

Leeuwen en tijgers zo nauw verwant zijn dat ze nakomelingen kunnen krijgen. Als de vader een leeuw is heten de nakomelingen lijgers en als de vader een tijger is heten ze tigons. De mannelijke lijgers en tigons zijn onvruchtbaar. In het wild zullen ze zelden voorkomen omdat het leefgebied van een leeuw en een tijger alleen in een heel klein gebied in India overlappen. En een solitaire tijgers zal niet snel in contact komen met een groep leeuwen.

Een zebra en een ezel maakt een zezel. Het is een onvruchtbaar dier aangezien het een chromosoom mist. Daarom kan het nooit voor nageslacht zorgen. Ezels en zebra's paren normaal gesproken niet maar toch wordt er af en toe een zezel geboren.

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.